Szlaki dla osób o szczególnych potrzebach
Dostępność szlaku
Turystyczne szlaki piesze, podobnie jak rowerowe, kajakowe czy narciarskie, są szlakami turystyki kwalifikowanej. Wykorzystują one możliwości terenu tak, aby pokazać jego atrakcyjność
i specyfikę. Zadaniem szlaku pieszego jest m.in. ukazanie ukształowania powierzchni danego regionu i lokalnego krajobrazu, a także atrakcji krajoznawczo-turystycznych, jednak przejście
szlaku może nie być łatwe i możliwe nie tylko dla osób niepełnosprawnych, ale i starszych czy o słabszej kondycji. Istniejących szlaków pieszych nie da się w pełni, ani nawet w większości,
dostosować dla osób o szczególnych potrzebach. Nie da się ukryć, że szlaki piesze prowadzą istniejącymi drogami, dostępnymi dla ruchu kołowego, a są to zarówno drogi asfaltowe,
jak i szutrowe oraz leśne. Ze względu na ciągłość szlaku często nie ma możliwości wytyczenia innej trasy. Poruszanie się po szlakach pieszych w lesie, a także po polach i łąkach, gdzie
nie ma powierzchni płaskich, nie jest możliwe bez opiekunów. Zarówno w mieście, jak i w lesie, nie da się uniknąć dziur, kałuży, korzeni drzew, przejść dla pieszych, skrzyżowań, krawężników,
torowisk i schodów. Szlaki prowadzą często wąskimi drogami i terenem pofałdowanym, ze wzniesieniami, o dużym nachyleniu. W opisach szlaków wskazaliśmy więc fragmenty istniejących szlaków
pieszych, do których można dotrzeć samochodem lub komunikacją publiczną, gdzie można zaparkować, gdzie powierzchnia jest w miarę płaska i gdzie są miejsca odpoczynku..
Dostępność Szlaku Dolnej Wisły
Szlak Dolnej Wisły, ze względu na fakt, że często wiedzie drogami, ulicami i wałami, na które trzeba się wspiąć i z nich zejść, z wyjątkiem dostępnych fragmentów, nie nadaje się dla osób
o szczególnych potrzebach. Szlak oferuje jednak tak piękne widoki na dolinę Wisły i możliwość przebywania w niezurbanizowanym i nieuprzemysłowionym otoczeniu przyrody, że warto skorzystać
z tych miejsc, które są dostępne. Szlak bierze początek przy dworcu PKP w Tczewie, podobnie jak parę innych szlaków pieszych PTTK, następnie idzie ulicą Pomorską w kierunku ulicy Gdańskiej
i ulicą Gdańską podąża na wschód w kierunku Wisły, ale w związku z faktem, że szlak podąża przez miasto, to pojawiają się przejścia dla pieszych, schody i liczne nierówności terenu. Szlak
przechodzi przez oba wiadukty nad torami kolejowymi i skręca w kierunku Starego Miasta. Tam, koło kościoła Świętego Stanisława Kostki, szlak schodzi schodami w kierunku Wisły i dociera na
przystań wiślaną. Przy ulicy Nad Wisłą jest parking, można tu dojechać samochodem, zrobić postój i pospacerować w obie strony bulwarem nadwiślańskim. Szlak podąża ulicą Czyżykowską i
schodami w dół na ulicę Nadbrzeżną, równoległą do Wisły. Do ulicy Nadbrzeżnej można też dojechać samochodem, ewentualnie komunikacją publiczną, autobusami, które kończą trasę na pętli
Czyżykowo w Tczewie. Panuje tu niewielki ruch samochodowy, szlak idzie chodnikiem wzdłuż ulicy, są ławki, a sama ulica jest dobrze oświetlona. To dobre miejsce na spacery. Na końcu ulicy,
przy mostku nad Drybokiem, znajduje się parking i zaczyna ścieżka rowerowa do Knybawy. W okolicach parkingu znajdują się ogólnodostępne miejsca do odpoczynku - jest to świetne miejsce na
piknik. Szlak podąża wzdłuż Wisły na południe, ścieżką rowerową do Knybawy. Na tym odcinku nie ma ruchu samochodowego, jest tylko dobrze przygotowana ścieżka rowerowa. W Knybawie szlak schodzi
nad samą Wisłę, przechodzi pod mostem i schodami podąża w górę. Znajduje się tu hotel z restauracją, parking i stacja benzynowa. Spod hotelu rozpościera się świetny widok na Wisłę i okolice.
Następnie szlak podąża wzdłuż drogi numer 22 i skręca w lewo, by również drogą (ulicami Świętego Wojciecha i Tczewską) dotrzeć do Gorzędzieja. We wsi ścieżka dojściowa prowadzi od szosy w
kierunku kościoła Świętego Wojciecha, usytuowanego na skarpie wiślanej. W Gorzędzieju szlak skręca w prawo, w polną, ubitą drogę, która przez dłuższy czas wiedzie między sadami (stąd ulica
Sadowa). Drogą tą, wśród pól szlak dociera do Subków, idzie przez centrum wsi, koło kościoła Świętego Stanisława i dociera do ulicy Spółdzielczej, gdzie skręca w polną drogę do Wielkiej Słońcy.
W Wielkiej Słońcy kawałek idzie ulicą, a następnie skręca w prawo, by wśród pól wiejską drogą dotrzeć do drogi asfaltowej i skręcić znów w prawo, na Rybaki. W Rybakach szlak mija z prawej
strony założenie parkowo-dworskie i za zakrętem odbija w lewo w kierunku śluzy międzyłęskiej. Można tu postawić samochód, zrobić postój i obejrzeć obiekty hydrotechniczne. Za śluzą szlak skręca
w prawo, by przez pola i wzdłuż Jeziora Pelplińskiego dotrzeć do Międzyłęża. Można też od śluzy pojechać drogą gruntową samochodem prosto, przez pola, aż do Międzyłęża, gdzie znów pojawia się
czarny szlak, który polną drogą dociera z Międzyłęża do Małych Walichnów. Od Małych Walichnów aż do Ciepłego szlak biegnie wałami - albo górą, albo dołem, u stóp wałów. W Małych Walichnowach,
kiedy szlak dochodzi do asfaltówki, za sklepem skręca w prawo, przecina pierwszy wał i polną drogą dociera do drugiego wału, bliżej Wisły. Idzie górą wału do skrzyżowania z wywyższoną nad
polami drogą, skręca nią do pierwszego wału, dalej od Wisły, skręca na nim w lewo i dochodzi znów do drogi asfaltowej. Szlak biegnie szosą przez całą wieś Wielkie Walichnowy. Za zabudowaniami
Wielkich Walichnów skręca w lewo i polną drogą dociera do wału wiślanego. Skręca w prawo, idzie dołem wzdłuż wału i koło kapliczki skręca w prawo. Przechodzi przez Kuchnię drogą asfaltową i
skręca w lewo w polną drogę do Polskiego Gronowa. Tam w pobliżu kościoła wchodzi na drogę asfaltową, skręca z niej w lewo, na wał, równoległy do szosy, idzie tym wałem aż do wsi Ciepłe i stąd
szosą dociera do Gniewu, do centrum miasta. W Gniewie, z ulicy 27 Stycznia, w rejonie dworca PKS, gdzie czarny szlak Dolnej Wisły spotyka się z niebieskim szlakiem Rzeki Wierzycy, szlak skręca
w lewo, w ulicę Piłsudskiego i dociera do gniewskiego rynku, czyli placu Grunwaldzkiego. Tam skręca w prawo w kierunku kościoła Świętego Mikołaja i dochodzi do biegnącej poniżej dawnych murów
miejskich ulicy Wiślanej. Szlak idzie dalej na południe, do mostku nad Wierzycą, przekracza rzekę i dalej prosto, u podnóża stromego zalesionego zbocza doliny Wisły, następnie skręca w prawo i
wspina się wąwozem do wsi Tymawa. Przez Tymawę idzie szosą, a za kościołem Świętego Michała Archanioła schodzi z asfaltówki w lewo i drogą polną oraz wąwozem idzie do Potłowa. Na drogę
asfaltową wychodzi w Jaźwiskach, szosą idzie przez całą wieś, by skręcić w lewo w polną drogę, potem w kolejną w prawo, następnie wejść na wał i wałem dotrzeć do Opalenia. Szlak przechodzi w
tym miejscu pod estakadą kwidzyńską. W Opaleniu szlak schodzi z wału i skręca w lewo w polną drogę, dochodzi do szosy i znów skręca w lewo. W Opaleniu szlak dochodzi do cmentarza, gdzie spotyka
się z żółtym szlakiem Opaleńskim, skręca w lewo do kościoła Świętych Apostołów Piotra i Pawła i wiedzie dalej na południe, przez mostek nad strumieniem, następnie przechodzi pod wiaduktem i
dochodzi do rozdroża. Skręca w pierwszą drogę w lewo, która wiedzie koło nasypu dawnej linii kolejowej. Szlak dociera do przyczółków dawnego mostu kolejowego przez Wisłę, wchodzi z prawej
strony na wał i wiedzie nim na południe przez Widlice Dolne. Do przyczółku mostu można dojechać samochodem i zrobić tu postój na spacer. W tym rejonie rozpościerają się przepiękne widoki na
dolinę Wisły, filary dawnego mostu wiślanego i Kwidzyn w oddali. Szlak schodzi z wału, ostro skręca w prawo w kierunku zabudowań i koło cmentarzyka skręca w lewo do lasu w kierunku rezerwatu
przyrody Wiosło Małe. Można tu też dojechać samochodem inną drogą, od wyżej wymienionego rozdroża za wiaduktem, mijając po drodze miejsce postoju pojazdów z wiatą, przygotowane przez
Nadleśnictwo Starogard. Szlak podąża wzdłuż rezerwatu Wiosło Małe, mijając po drodze po lewej ścieżkę dojściową do pomnika upamiętniającego Gottlieba Schmidta, projektanta regulacji odcinka
dolnej Wisły. Szlak dochodzi do asfaltówki, którą można dojechać do leśniczówki Dębiny, skręca w lewo, idzie nią kawałek do parkingu i skręca znów w lewo do lasu, w kierunku wsi Wiosło Małe.
Cały ten odcinek szlaku, przez Kozielec aż do Nowego jest już praktycznie niedostępny dla ruchu samochodowego. Za wsią Wiosło Małe szlak skręca w prawo i wspina się po zboczu na punkt widokowy
na dolinę Wisły. Stąd szlak zdąża na zachód, dochodzi do rozdroża, gdzie rozpoczyna się niebieski szlak Lasów Dębińskich. Szlak wiedzie tu krętymi leśnymi ścieżkami do Kozielca. W Kozielcu
przez pola szlak dochodzi do Wisły, skręca w prawo i idzie w górę rzeki. Szlak przecina okoliczne łąki, jest tu często mokro i błotniście, przejście tego odcinka do Nowego może sprawiać
trudności. Przed Nowem szlak nabiera charakteru spacerowego, przecina potok, spływający do Wisły, wspina się po zboczu z miejscami do odpoczynku (stoły i ławeczki), wychodzi na ulicę
Myśliwską, z której skręca w lewo w ulicę Tczewską, czyli drogę numer 91, następnie skręca w prawo w ulicę Kolejową, w lewo w ulicę Dworcową i kończy swój bieg koło budynku dawnego dworca
PKP, a obok przystanku PKS. Jak widać z opisu, do wielu miejsc można dojechać samochodem - należy do nich rejon przystani wiślanej w Tczewie, ulica Nadbrzeżna z parkingiem w okolicy mostku
nad Drybokiem, Opalenie z przyczółkami starego mostu kolejowego czy parking leśny z wiatą w Widlicach ze ścieżką do rezerwatu Wiosło Małe. A z wyjątkiem odcinka od mostku nad Drybokiem na
Knybawy, okolic Jeziora Pelplińskiego, odcinków, którymi szlak biegnie wzdłuż wałów lub górą wałów i odcinka od Wiosła Małego do Kozielca i dalej do Nowego, można ten szlak przejechać
samochodem, robiąc liczne możliwe postoje.
Dostępność Szlaku Jańskiego
Szlak Jański, przechodzący przez Kociewie, prowadzi przez połowę swojej trasy - od Smętowa Granicznego do Starej Jani - twardymi drogami dostępnymi dla ruchu kołowego, zaś drugą połowę
lasem - od Starej Jani do Osieka przez Markocin i przesmyk dzielący oba akweny Jeziora Czarnego. Świetnie nadaje się dla turystyki rowerowej, natomiast osobom o szczególnych potrzebach
można polecić odcinek leśny, ze względu na szeroką drogę prowadzącą z Osieka, którą można dojechać samochodem do Jeziora Czarnego. Szlak Jański rozpoczyna się przy stacji PKP w Smętowie
Granicznym, następnie biegnie wzdłuż torów kolejowych na południe ulicą Dworcową, mija z prawej strony południową wieżę ciśnień, skręca w prawo w kierunku wiaduktu kolejowego, przechodzi
pod torami i znów skręca w prawo. Z ulicy Starogardzkiej szlak skręca w lewo w ulicę Kolejową, mija ostatnie zabudowania Smętowa i dochodzi do skrzyżowania z szosą prowadzącą do miejscowości
Bobrowiec. Wchodzi na tę drogę, skręca w lewo i dochodzi do zabudowań wsi Bobrowiec. Następnie szlak znów odbija w lewo, dociera do centrum wsi i skręca w prawo. Na końcu wsi na rozwidleniu
skręca w prawo, na drogę z Kopytkowa do Kornatki. Szlak schodzi drogą w dół, w dolinę rzeki Janki, przechodzi pod wiaduktem autostrady A1 w Kornatce i biegnie dalej doliną Janki w kierunku
południowo-zachodnim. Szlak dochodzi do zabudowań Kościelnej Jani, mija z lewej ceglany kościół Trójcy Świętej, przechodzi pod wiaduktem nieczynnej linii kolejowej, przez mostek nad rzeką
Janka i dociera do Starej Jani. We wsi Stara Jania z lewej strony mija pamiątkowy obelisk poświęcony Janowi z Jani, współtwórcy Związku Pruskiego, skierowanego przeciw Krzyżakom. Na
skrzyżowaniu szlak przechodzi na drugą stronę szosy i za kapliczką świętego Rocha skręca w prawo. Droga ta doprowadza do lasu. W lesie na najbliższym rozdrożu szlak skręca w prawo, w kierunku
leśniczówki Czarne. Po około kilometrze na skrzyżowaniu dróg leśnych szlak skręca w lewo i udaje się drogą w kierunku Markocina. Przez kolejne kilometry szlak skręca w prawo, za jakiś czas
w lewo i dochodzi do Markocina. Tam, na skrzyżowaniu szlak skręca w prawo. Szlak opuszcza wieś i wychodzi na drogę prowadzącą do leśniczówki Cisowa Góra. Drogą tą prowadzi zielony szlak Wzdłuż
Jeziora Czarnego, z którym szlak Jański spotkał się już w Smętowie Granicznym. Szlak Jański skręca w prawo i razem ze szlakiem zielonym biegnie w kierunku Jeziora Czarnego. Tam oba szlaki
skręcają w lewo na przesmyk dzielący jezioro na dwie części. Szlaki przechodzą koło miejsca wypoczynkowego i wzdłuż brzegu południowego akwenu Jeziora Czarnego. Na rozdrożu szlaki rozdzielają
się - zielony idzie na północ, wzdłuż brzegu północnego akwenu Jeziora Czarnego, a czarny na zachód, w kierunku jeziora Tuszynek. Po dotarciu do widocznego za drzewami jeziora Tuszynek szlak
Jański skręca w lewo, na południe, w szeroką i wygodną drogę leśną wiodącą ze Skórcza do Osieka. Szlak idzie tym traktem około półtora kilometra i dociera do drogi numer 214, przekracza
ją i wiedzie dalej asfaltową ulicą Partyzantów Kociewskich do centrum Osieka. Szlak kończy swój bieg przy kościele Świętego Rocha w Osieku, gdzie znajduje się węzeł czterech szlaków pieszych
PTTK: czarnego szlaku Jańskiego, niebieskiego szlaku Wokół Jeziora Kałębie, zielonego szlaku Wzdłuż Jeziora Czarnego i czerwonego szlaku Jezior Kociewskich. Osoby o szczególnych potrzebach
mogą skorzystać ze szlaku Jańskiego od strony Osieka, po przekroczeniu drogi nr 214. Szlak idzie bowiem ulicą Leśną, a następnie szerokim gościńcem przez las, koło jeziora Tuszynek i po
skręcie w prawo do Jeziora Czarnego, a tu, w miejscu postojowym, można się zatrzymać.
Dostępność Szlaku Wokół Jeziora Kałębie
Szlak Wokół Jeziora Kałębie jest właściwie szlakiem spacerowym, niewymagającym żadnego przygotowania dla osób sprawnych. Obchodzi jezioro Kałębie, a wiedzie albo lasem, albo przez wsie
letniskowe. Wszystkie drogi wiejskie i leśne (poza zachodnim brzegiem jeziora), którymi wiedzie, są dostępne dla ruchu kołowego, a więc nie są bezpieczne dla osób niepełnosprawnych. Również
dostęp do jeziora Kałębie od strony zachodniej, za mostkiem nad Kałębnicą, może być utrudniony z powodu powalonych drzew. Niebieski szlak Wokół Jeziora Kałębie rozpoczyna się nie w Osieku,
ale na drodze prowadzącej z Osieka do leśniczówki Kałębnica. W tym miejscu przebiega też czerwony szlak Jezior Kociewskich. Z Osieka prowadzi tu najpierw droga asfaltowa, a potem - leśna.
W miejscu rozejścia się szlaków droga do leśniczówki, a wraz z nią szlak czerwony, prowadzi na zachód, a na południe, w kierunku na Radogoszcz i Trzebiechowo, prowadzi utwardzona droga z
płyt betonowych. Wiedzie nią niebieski szlak Wokół Jeziora Kałębie, który przechodzi przez mostek nad Kałębnicą i dociera do krzyża na rozstaju dróg. Szlak niebieski odchodzi tu w lewo,
na wschód, w kierunku jeziora Kałębie. Biegnie przez las i niejednokrotnie trzeba przechodzić przez zwalone drzewa i konary drzew. Dociera do zachodniego brzegu jeziora Kałębie, skąd
rozpościera się widok na jezioro i Centrum Rehabilitacyjno-Rekreacyjne Dobry Brat z drugiej strony akwenu. Do Radogoszczy szlak wiedzie leśnymi drogami, z widokiem na jezioro z lewej strony.
W Radogoszczy szlak biegnie cały czas na południe (raz skręca w prawo i raz w lewo) i mija głównie domki letniskowe. Kiedy kończą się ostatnie zabudowania Radogoszczy, szlak skręca w lewo,
na wschód, wzdłuż południowego brzegu jeziora (tutaj już niewidocznego) i ponownie wiedzie leśnymi drogami, momentami piaszczystymi. Następnie szlak mija zabudowania Okarpca, skręca w lewo,
niemal na północ, a następnie w prawo i dalej biegnie przez las. Kiedy szlak dociera do Wycinek, zaraz za krzyżem z kapliczką kończy się leśna droga, a zaczyna utwardzona z płyt betonowych.
Szlak wiedzie tą drogą na północ, do kolejnej kapliczki na rozejściu dróg (w prawo, na wschód odbija droga na Małe Wycinki) i dalej na północ, przez Wycinki do Osieka. Szlak idzie wzdłuż
wschodniego brzegu jeziora Kałębie przez intensywną zabudowę letniskową i dociera do drogi asfaltowej, prowadzącej już do Osieka. W tym miejscu, nad samym jeziorem, znajduje się miejsce
rekreacyjne z ławkami i altaną, a niebieski szlak Wokół Jeziora Kałębie spotyka się z zielonym szlakiem Wzdłuż Jeziora Czarnego. Oba szlaki docierają do skrzyżowania przy kościele Świętego
Rocha w Osieku, gdzie mają swój początek i koniec również czerwony szlak Jezior Kociewskich i czarny szlak Jański. Szlak Wokół Jeziora Kałębie, mimo że z założenia jest szlakiem turystyki
pieszej, na całej długości jest dostępny dla turystyki rowerowej. Osoby, które nie są w stanie samodzielnie przebyć leśnego odcinka nad zachodnim brzegiem jeziora Kałębie, między rzeką
Kałębnicą a Radogoszczą, mogą skorzystać z twardej drogi do Radogoszczy, która wiedzie od drogi prowadzącej z Osieka, a w samej Radogoszczy wrócić na szlak Wokół Jeziora Kałębie, bowiem od
tego momentu cały szlak, przez wsie i długi odcinek leśny, zasobny jesienią w grzyby, można przejechać samochodem. Szlak ten korzysta z małego nachylenia terenu i z wyjątkiem zachodniego
brzegu jeziora Kałębie - z w miarę wyrównanej nawierzchni, więc nic dziwnego, że letnicy i klienci Dobrego Brata w Osieku korzystają z licznych w tym rejonie szlaków pieszych PTTK.
|
