Szlak im. Izydora Gulgowskiego - odcinek kaliski
Południowa (na razie samodzielna) część szlaku na Kociewiu, poprowadzonego dla uczczenia Izydora Gulgowskiego, zasłużonego działacza Kaszub i Kociewia, współtwórcy
skansenu wdzydzkiego (obecnie Kaszubski Park Etnograficzny).
Szlak odwiedza okolice Iwiczna i miejsce po znajdującym się tam do niedawna rodzinnym domu Gulgowskiego, a także umożliwia dojście do centrum tej wsi, gdzie w dawnej szkole zorganizowano
izbę pamięci jemu poświęconą. Zasadniczym walorem szlaku i dominującą jego scenerią jest jednak przepiękny las okraszony licznymi oczkami jezior (Trzechowskie, Święte, Ocypelek).
Niebieskie znaki wiodą przez północno-wschodnią część Borów Tucholskich porastających rozległą równinę sandrową leżącą na południu województwa. Przecina je
tu także dolina najbardziej leśnej rzeki Pomorza - Wdy. Miejscem zakończenia szlaku jest jedna z turystycznych pereł Borów - wieś Ocypel.
Szlak łatwy i dogodny do przebycia, także dla innych rodzajów turystyki, w zasadzie na całej swej trasie. Ewentualne utrudnienia mogą wystąpić przy pokonywaniu rzeki Wdy
i terenów położonych nad rzeką lub nad niektórymi jeziorkami. Mniej więcej w połowie trasy skrzyżowanie ze szlakiem Kociewskim
znaczonym kolorem żółtym. W Ocyplu połączenie z czerwonym szlakiem Jezior Kociewskich, pozwalające kontynuować wędrówkę dalej w kierunku południowym.
Do wspomnianej izby pamięci Izydora Gulgowskiego prowadzi ścieżka dojściowa.
Przebieg i kilometraż
KALISKA, stacja kolejowa | 0,0 | 22,4 |
PIECE, skrzyżowanie, ul. Szkolna | 2,5 | 19,9 |
IWICZNO, wybudowanie | 3,8 | 18,6 |
J. Trzechowskie, dawne leśn. Twardy Dół | 5,7 | 16,7 |
MŁYŃSK, skrzyżowanie | 8,0 | 14,4 |
Wda, mostek | 9,2 | 13,2 |
CZARNE, Wda | 12,9 | 9,5 |
szosa Osieczna - Osowo Leśne | 16,7 | 5,7 |
Jezioro Święte, brzeg zachodni | 18,1 | 4,3 |
Święta, droga Młynki - Osieczna | 19,1 | 3,3 |
Ocypelek, brzeg zachodni | 20,1 | 2,2 |
OCYPEL, szosa | 22,4 | 0,0 |
Opis przebiegu
Szlak rozpoczyna się w Kaliskach przed budynkiem stacji kolejowej na linii Tczew-Chojnice
(km 0,0). Stąd biegnie na południowy-zachód wzdłuż torów mijając
pomnik poświęcony robotnikom tartaku, zamordowanym przez hitlerowców w 1939 r. Następnie przecina las
(w lesie niedaleko szlaku kapliczka-pomnik upamiętniająca śmierć Józefa Rekowskiego , a dalej przez
pola udaje się w kierunku widocznych zabudowań wsi Piece z wybijającą się sylwetką kościoła. Ulicą Działkową szlak dochodzi do szosy Starogard Gd. - Chojnice
(droga krajowa nr 22), by po jej drugiej stronie pójść gruntową ulicą Okrężną a potem w prawo poprzeczną asfaltową ul. 6 Marca. Przy zbiegu tych ulic znajduje się
zabytkowa drewniana chata /nr 14/ . Na ulicy 6 marca przy kapliczce św. Jana Nepomucena
(km 2,5) szlak skręca w lewo i ul.Szkolną udaje się w kierunku Iwiczna. Mija z lewej budynek
szkoły, za którym w głębi znajduje się kościół. Po wejściu na teren Iwiczna (ulica Gulgowskiego), mija zabudowania postawione na miejscu domu, w którym urodził się Izydor Gulgowski
(km 3,5) . Po dalszych ponad 300 m szlak opuszcza asfaltową drogę i idzie na południowy-zachód. Podążając dalej
prosto szlakiem dojściowym dociera się do centrum Iwiczna i do dawnej szkoły (z 1878 r.),
w której się mieści się Izba Pamięci poświęcona Izydorowi Gulgowskiemu. Natomiast znaki niebieskie szlaku doprowadzają przez las do obniżenia, w którym znajduje sie
Jezioro Trzechowskie i wybudowania miejscowości Trzechowo. Zbliżając się do jeziora szlak wychodzi na szosę z Iwiczna (ulica Wczasowa) koło zajazdu Ren a
potem szosą tą wzdłuż jeziora dochodzi do dawnej leśniczówki (km 5,47) , przy której urządzono duży parking z wiatami i
ławkami oraz punkt edukacyjny. Nad samym jeziorem znajduje się ogrodzony pomnik poświęcony tragedii z 28.12.1935 . Dalej
szlak wchodzi w las i wiedzie na południe szosą ciągnącą wzdłuż brzegu Jez. Trzechowskiego. Na wysokości jego końca
opuszcza szosę (prowadzi ona do wsi Czarne) i za Trzechowską Strugą skręca w lewo na drogę leśną. Biegnie ona na południowy-wschód i przez las, odchodząc nieco od potoku, doprowadza
w końcu do wyraźnej drogi poprzecznej i osady Młyńsk. Tutaj następuje spotkanie ze szlakiem Kociewskim koloru żółtego.
Teraz szlak niebieski podąża w lewo, przecina strumień, wśród zabudowy letniskowej mija skrzyżowanie z kapliczką (km 8,0) i dochodzi do rozdroża, gdzie rozstaje się ze
szlakiem żółtym (ten kieruje się w lewo). Wkrótce i szlak niebieski opuszcza tę główną drogę, która ostatecznie może doprowadzić do Borzechowa i
skręca na południe, by w ten sposób dojść nad Wdę (km 8,4). Przechodzi drewnianym mostkiem na drugi brzeg rzeki i teraz
niemal do końca będzie prowadził przez tereny leśne. Na najbliższym rozwidleniu dróg szlak udaje się w prawo (w lewo dojście do leśnictwa Sowi Dół) a po około 400 m w pobliżu
pomnikowego dębu skręca na południe. Po prawie 2 km zmiennej trasy, po dwóch skrętach najpierw w prawo a potem w lewo, szlak osiągnie wyraźną drogę poprzeczną
(droga pożarowa nr 8), którą teraz wykorzysta kierując się w prawo. Ta droga i taki kierunek wędrówki spowodują, że szlak ponownie zejdzie nad Wdę i dotrze w rejon
mostu w Czarnem (km 12,9) . Tu jednak pozostawia rzekę i most
obok (z prawej strony) i wydostaje się z doliny rzecznej idąc na południowy zachód a potem prawie na południe. Po przecięciu szerokiej drogi do Klanin szlak wejdzie
w przecinkę i nią prosto, jak strzelił, podąży prawie 3 km. Wespnie się trochę i potem zejdzie do szosy z Borzechowa do Osiecznej (km 16,4), blisko gruntowego odgałęzienia
do Klanin i przystanku PKS dla tej miejscowości. Od szosy tej szlak idzie wyraźną drogą leśną w kierunku wschodnio-południowym, która wiedzie do leśnictwa Ocypel.
Jednakże po ok. 250 m. na skrzyżowaniu jej z przecinką skręca ostro w lewo i wprowadza do zagłębienia dolinnego - rynny. Tu kieruje się ponownie na południowy-wschód dość
nikłą i pozarastaną drogą. Prowadzi ona skrajem bagiennych łąk, a potem przywodzi nad brzeg Jeziora Świętego (km 17,8).
Szlak okrąża jezioro od strony południowej, później przecina drogę leśną z Młynek do Osiecznej (km 19,1), a w końcu - idąc generalnie na południowy wschód
wzdłuż Świętej (Świętej Strugi) - dociera do otwartej przestrzeni i jeziora Ocypelek (km 20,2). Wzdłuż jego
południowego brzegu dochodzi do drogi poprzecznej i równoległej doń nieczynnej linii kolejowej ze Skórcza do Szlachty.
Zaraz też szlak przechodzi wykorzystując ceglano-betonowy wiadukt na jej drugą stronę
i tutaj skręca w lewo. Torowisko to wyznacza dalszy bieg szlaku aż do końcowego Ocypla, który jest już niedaleko. Najpierw jednak szlak mija po prawej w pewnym
oddaleniu jezioro Ocypel , potem drobne laski i pierwsze, jeszcze dość luźne, zabudowania. W ich rejonie szlak zbacza
z głównej drogi w lewo i powraca do torowiska. Ścieżką przy torach i pobliską drogą dochodzi do przecięcia z szosą. Tutaj na pętli przystankowej autobusów na skraju
wsi Ocypel i niedaleko dawnej stacji kolejowej kończy swój bieg (km 22,4). W tymże miejscu rozpoczyna się też szlak koloru
czerwonego Jezior Kociewskich odcinek południowy prowadzący do Osieka.
Szczegółowe mapy
Ślady trasy szlaku do pobrania: kml oraz
gpx.
Szczegółowa trasa szlaku na mapie turystycznej (mapa-turystyczna.pl)
Komunikaty i informacje
Fotogaleria
Hiatoria szlaku
Szlak powstał w latach 1980-1981 jako pokłosie obchodów 100-lecia urodzin Izydora Gulgowskiego, i w niewątpliwym związku z powstaniem izby pamięci Izydora Gulgowskiego w Iwicznie,
która została otwarta 18 czerwca 1978 roku. Miał oznaczenie kodowe G-5-22.Opiekunem szlaku przez jakiś początkowy czas był nieistniejący już klub PTTK "Gościniec" przy SM Osiedle Młodych
w Gdańsku. Pierwotnie szlak biegł z Kalisk bezpośrednio do Iwiczna dosyć trudną trasą: trochę bezdrożami, miedzami i drobnymi ścieżkami, a potem do domu, w którym urodził się Gulgowski
a następnie szedł nad jezioro Trzechowskie.
W związku z przeniesieniem izby pamięci Izydora Gulgowskiego do Pieców i z uwagi na niezbyt czytelny, trudny do znakowania (ale i do przebycia) początkowy odcinek szlaku do Iwiczna,
w roku 1997 został on zmieniony. Szlak poprowadzono w ten sposób, że z Kalisk podążał bezpośrednio do Pieców a potem dopiero do domu Gulgowskiego w Iwicznie.
W tymże okresie zmieniono także jego trasę między Młyńskiem a Czarnem z uwagi na brak możliwości utrzymania trasy szlaku bezpośrednio nad Wdą. Od Młyńska poszedł on teraz na wschód do
najbliższego mostu na rzece i w rejon Czarnego powiódł po południowej stronie rzeki. W roku 2014 zmieniono przebieg szlaku w rejonie nieistniejącego już domu Gulgowskiego i wyznakowano
ścieżkę dojściową do izby pamięci Izydora Gulgowskiego, która wcześniej, w roku 2001, wróciła do Iwiczna.
Informacje techniczne
oznaczenie kodowe szlaku | dawne (do 2001 r.)
| GD 1211 n
|
obecne (od 2002 r.) | PM-1546-n/B |
ranga szlaku
| lokalny
|
położenie administracyjne szlaku | gminy: Kaliska, Lubichowo, Osieczna, Ocypel
|
położenie turystyczne szlaku | szlaki regionu gdańskiego |
grupa szlaków Kociewia i Borów Tucholskich |
administrator terenów leśnych szlaku | Nadleśnictwo Kaliska – Leśnictwa: Kamienna Karczma, Sowi Dół, Baby
Nadleśnictwo Lubichowo – Leśnictwa: Owcze Błota, Osieczna, Krępka |
jedn. org. PTTK nadzorująca szlak / opiekun | Pomorskie Porozumienie Oddziałów PTTK w Gdańsku
Oddział Regionalny PTTK Gdańsk, ul. Ogarna 72
tel. 58 301 14 88 – Pomorska Komisja Turystyki Pieszej |
ostatnie odnawienie szlaku |
2022: Kaliska - rzeka Wda |
2023: rzeka Wda-Ocypel |
wyposażenie szlaku w znaki informacyjne | drogowskazy: Kaliska, Piece, Iwiczno ścieżka, Młyńsk, Klaniny PKS. Ocypel
tablice: Kaliska, Młyńsk, Ocypel |
dokumentacja szlaku | brak |
ostatnie zmiany przebiegu | 2008: rejon Młyńska
2014: rejon wybud. Iwiczna |
projektowane zmiany przebiegu |
-zmiana w Ocyplu końcówki szlaku
-przedłużenie szlaku w kierunku północnym do Olpucha (połączenie z odcinkiem olpuskim) |
inne | szczegółowy przebieg (mapy 1:25 tys.) - OR PTTK Gdańsk;
materiały robocze - Podkomisja Szlaków PKTP (PPO PTTK) Gdańsk
ścieżka dojściowa do izby pamięci I. Gulgowskiego
w Iwicznie |
|