Szlak JAŃSKI
Szlak przemierzający południową, ale znajdującą się jeszcze w województwie pomorskim, część Kociewia. Przebiega on w południowo-wschodniej części powiatu starogardzkiego w gminach: Smętowo Graniczne, Osiek i Skórcz a łączy ze sobą siedziby tych dwóch pierwszych gmin.
W trasie szlaku generalnie można wyróżnić dwie partie: wschodnią prowadzącą otwartym, lekko pofalowanym terenem Wysoczyzny Skórczańsko-Smętowskiej i zachodnią, leśną wykorzystującą wschodni skraj Borów Tucholskich okraszony podwójnym zbiornikiem Jeziora Czarnego i leżącym tuż obok jeziorem Tuszynek. Las ten bywał niegdyś nazywany Puszczą Osiecką. Na granicy tych obszarów znajdują się Janie, najważniejsze miejscowości na trasie szlaku, znane w związku z postacią Jana z Jani – wojewody pomorskiego i współzałożyciela Związku Pruskiego. Z trzech istniejących obecnie Jani szlak odwiedza Kościelną Janię z zabytkowym kościołem i Stara Janię, gdzie Jan z Jani został upamiętniony obeliskiem. Właśnie od tych miejscowości - Jani - wziął swą nazwę szlak. Przemierzany przez szlak niemal wskroś, końcowy Osiek jest ciekawy ze względu na swoją tradycyjną zabudowę i jeszcze nieco puszczański charakter.
Szlak spaja na południu dwie grupy szlaków kociewskich: te znajdujące się na lewym brzegu Wisły i te, które wykorzystują kociewską cześć Borów. Na początku szlaku w Smętowie połączenie ze szlakiem zielonym Ziemi Tczewskiej. W Osieku spotkanie ze szlakiem: czerwonym Jezior Kociewskich, niebieskim Wokół Jeziora Kałębie i zielonym Wzdłuż Jeziora Czarnego. Na ten ostatni natrafia się także na przesmyku Jeziora Czarnego; stąd inna możliwość dotarcia do Osieka - przeciwległym brzegiem jeziora. Trasa łatwa, także jako rowerowa, choć z uwagi na skomunikowanie dość trudno dostępna.
Przebieg i kilometraż
SMĘTOWO GRANICZNE, PKP/PKS
| 0,0 | 20,8 | SMĘTOWO GRANICZNE, tory kolejowe (wiadukt) | 0,5 | 20,3 | SMĘTOWO GRANICZNE WYBUDOWANIE, rozdroże | 1,7 | 19,1 | BOBROWIEC, skrzyżowanie | 4,0 | 16,8 | BOBROWIEC, wybudowania, droga z Kopytkowa | 5,1 | 15,7 | KORNATKA, autostrada (A1) | 6,1 | 14,7 | KOŚCIELNA JANIA, wybudowania, lasek | 7,5 | 13,3 | KOŚCIELNA JANIA, kościół | 9,0 | 11,8 | STARA JANIA, szosa (dr. nr 231) | 10,0 | 10,8 | skrzyż. leśne, droga do Markocina | 11,8 | 9,0 | skrzyż. leśne, droga do Markocina i ze St. Jani | 13,0 | 7,8 | skrzyż. leśne, droga do Cisowej Góry | 14,3 | 6,7 | MARKOCIN, skrzyż. | 15,4 | 5,4 | Markocin las, skrzyż. | 15,9 | 4,9 | Jez. Czarne, przesmyk, droga
| 17,5 | 3,2 | Jez. Czarne, międzyjezierze, rozdroże | 18,2 | 2,6 | OSIEK, droga nr 214 | 20,0 | 0,8 | OSIEK, kościół | 20,8 | 0,0 |
Opis przebiegu
Od stacji kolejowej Smętowo w Smętowie Granicznym (km 0,0) , szlak biegnie na południe ulicą Dworcową wzdłuż torów, mijając po drodze tuż przy
torach z prawej południową wieżę ciśnień a potem Urząd Gminy w rejonie skrzyżowania z ulicą Kociewską. Na początkowym odcinku towarzyszy mu
szlak Ziemi Tczewskiej, przechodzący obok stacji kolejowej po dojściu od północy z tczewa, a obok Urzędu Gminy udający się na
wschód. Po dojściu do ulicy Gdańskiej szlak czarny skręca w prawo, dociera do wiaduktu kolejowego i przechodzi pod torami (km 0,5), aby po chwili na ulicy Starogardzkiej ponownie skręcić
w prawo. Z lewej strony w niewielkim oddaleniu widać neogotycki kościół, dawniej ewangelicki, obecnie katolicki pod wezwaniem Ciała i Krwi
Pańskiej ,. Teraz z ulicy Starogardzkiej szlak udaje się w lewo ulicą Kolejową, która prowadzi wzdłuż dawnych budynków
kolejowych. Drogą tą po ok. 1 km szlak dociera do widocznej w dali grupy zabudowań - Smętowo Wybudowania.
Mija je i dalej idąc prosto ul. Wybudowanie dochodzi do skrzyżowania z szosą prowadzącą do miejscowości Bobrowiec. Wchodzi na tę drogę, skręca w lewo i po ok. 1,4 km dochodzi do
zabudowań wsi Bobrowiec. Teraz szlak skręca w lewo, dochodzi do centrum wsi (km 4,0) a na skrzyżowaniu skręca w prawo i biegnie drogą w kierunku zachodnim .
Na końcu wsi na rozwidleniu skręca w prawo i tym samym wychodzi na drogę z Kopytkowa (km 5,1). Schodzi drogą w dół w dolinę Janki do
widocznych z dala: wiaduktu autostrady A1 nad drogą i mostu tej trasy nad rzeką. Przechodzi pod wiaduktem w Kornatce (km 6,1) i biegnie dalej doliną
rzeki Janki w kierunku południowo-zachodnim. Po minięciu zagajnika (km 7,5) szlak, idąc wśród pojedynczych zabudowań Kościelnej Jani,
pozwala dostrzec zabudowania samej wsi z bryłą kościoła wybudowanego w 1622 r. Wkrótce szlak mija plebanię , ceglany kościół (km 9,0) z masywną wieżą
(co by wskazywało na jej wcześniejsze pochodzenie) , cmentarzyk przykościelny z kaplicą. Po przejściu tej wsi znaki doprowadzają do wiaduktu nieczynnej
kolei Smętowo - Skórcz. Po pokonaniu mostem rzeki Janki szlak wchodzi do wsi Stara Jania. W centrum wsi przy skrzyżowaniu dróg (km 9,9)
ustawiono pamiątkowy obelisk poświęcony Janowi z Jani - twórcy Związku Pruskiego i przywódcy wojsk powstańczych w wojnie 13-letniej przeciw Krzyżakom .
Nieopodal znajduje się zabytkowy dwór z przełomu XIX i XX w. z zaniedbanym parkiem. Przy obelisku szlak przekracza szosę i skręca w prawo. Na skraju lasu, ponownie przekracza most
na Jance i dalej prowadzi brzegiem lasu. Na najbliższym rozdrożu idzie w prawo drogą wiodącą w kierunku leśniczówki Czarne. Po 1,2 km
na skrzyżowaniu dróg leśnych (km 11,7) szlak skręca w lewo i udaje się drogą do Markocina. Teraz tym szerokim leśnym traktem będzie prowadzić przez najbliższe kilometry. Na rozdrożu,
1,3 km dalej, szlak pójdzie w prawo a za następne 1,3 km na kolejnym rozdrożu - w lewo. Ta droga po 1,1 km zataczając duży łuk w lewo doprowadzi do Markocina, gdzie na skrzyżowaniu
(km 15,3) szlak skręci w prawo. Wkrótce opuści polanę, na której znajduje się wieś i już w lesie wyjdzie na drogę prostopadłą, wiodącą w kierunku leśniczówki Cisowa Góra. Drogą tą prowadzi
zielony szlak Wzdłuż Jeziora Czarnego. Szlak Jański pójdzie nią w prawo. Teraz już oba szlaki po 300 m będąc już bardzo
blisko Jeziora Czarnego skręcą w lewo, by udać się na przesmyk przedzielający obie części, północną i południową, tego jeziora . Znaki poprowadzą obok miejsca wypoczynkowego i wzdłuż brzegu
rozczłonkowanego tu południowego akwenu jeziora . Na przesmyku (km 17,5) szlaki wychodzą na główniejszą drogę i udaje się nią na północ a następnie tak
jak i ona na zachód. Wkrótce dochodzą do rozdroża (km 18,2), gdzie się rozdzielają. Zielony idzie na północ dalej brzegiem Jeziora Czarnego północnego a czarny natomiast w lewo i w
pobliżu jeziora Tuszynek dociera do szerokiego leśnego gościńca ze Skórcza do Osieka. Wykorzysta go dla swej dalszej trasy przez około 1,5 km idąc na
południe do Osieka. Trakt ten kończy się już jako polna ulica (Leśna) na skraju wsi. Za szosą - drogą wojewódzką nr 214 (km 20,0) przechodzi on w asfaltową ulicę Powstańców Kociewskich
w zasadzie stanowiącą główną oś Osieka, wzdłuż której skupiło się większość jego zabudowy, w tym wiele tradycyjnych domów, starych, drewnianych o zabytkowym
charakterze , ,. I to jest ostatni odcinek szlaku z zakończeniem na skrzyżowaniu przy kościele (km 20,8), gdzie można napotkać
też inne szlaki: wcześniej poznany zielony Wzdłuż Jeziora Czarnego oraz
czerwony Jezior Kociewskich (odcinek południowy) i
niebieski Wokół Jeziora Kałębie.
Szczegółowe mapy
Do pobrania ślady szlaku: KML oraz GPX
Szczegółowa trasa szlaku na mapie turystycznej (mapa-turystyczna.pl)
Komunikaty i informacje
Fotogaleria
Historia szlaku
Początków szlaku Jańskiego należy szukać w latach 1993 - 1994, gdy z impulsu ówczesnych władz gminy Osiek zaprojektowano zespół czterech szlaków pieszych na terenie gminy Osiek.
Jednym z nich, później zrealizowanym, był rozpoczynający i kończący się w Osieku szlak Wokół Jeziora Czarnego o charakterze spacerowej pętli. Po kilku latach, gdy nastąpiła rozbudowa
południowej części szlaków Kociewia, trasa ta została podzielona na dwie. Część zachodnia, najpierw krótko była samodzielna, a następnie została przedłużona w kierunku wschodnim do Starej
Jani i dalej Smętowa Granicznego, stając się tym samym szlakiem Jańskim.
W roku 2018 wprowadzono niewielkie zmiany trasy szlaku koło Bobrowca.
Informacje techniczne
oznaczenie kodowe szlaku | PM-1530-s |
ranga szlaku | lokalny |
położenie administracyjne szlaku | gminy Smętowo Graniczne, Skórcz, Osiek |
położenie turystyczne szlaku | szlaki regionu gdańskiego |
grupa szlaków Kociewia i Borów Tucholskich |
administrator terenów leśnych szlaku | Nadleśnictwo Lubichowo, Leśnictwo: Cisowa Góra |
jedn. org. PTTK nadzorująca szlak / opiekun | Pomorskie Porozumienie Oddziałów PTTK w Gdańsku
Oddział Regionalny PTTK Gdańsk, ul. Ogarna 72 tel. 58 3011488 - Pomorska Komisja Turystyki Pieszej |
ostatnie odnowienie szlaku | 2022 |
wyposażenie szlaku w znaki informacyjne | drogowskazy: Smętowo Gr. (2022), Stara Jania, Jez. Czarne 1, Jez. Czarne 2, Osiek
tablice: Smętowo Gr. (2022), Osiek |
dokumentacja szlaku | projekt szlaku z 2009r. |
ostatnie zmiany przebiegu | 2018: zmiana w rejonie wybudowań Smętowa i Bobrowca |
projektowane zmiany przebiegu | |
inne | Szczegółowy przebieg: www.mapa-turystyczna.pl |
|