Regiony szlaków pieszych

	Region Gdański
	Region Malborsko-Kwidzyński
	Region Chojnicki
	Region Słupski

Popularne szlaki piesze

	Trójmiejski
	Fortyfikacji Nadmorskich
	Nadmorski Zatokowy
	Nadmorski Bałtycki
	Kaszubski
	Wyspy Sobieszewskiej
	Kartuski
	Wzgórz Szymbarskich

Trasy międzynar. i tematyczne

	Szlak międzynarodowy E9
	Pomorska Bursztynowa Trasa Piesza AMBER

Inne trasy piesze

	Sopockie Szlaki Spacerowe
	Ścieżki przyrodniczo-leśne

Inne szlaki

	szlaki rowerowe
	szlaki konne

O szlakach

	Statystyka szlakowa
	Waloryzacja szlaków
	Historia szlaków
	Plany rozwojowe szlaków
	Systemy znakowania
	Znakarze

Konkurs

	Bieżące edycje
	Prawidłowe odpowiedzi
	Laureaci i ranking
	Regulamin

Zobacz na szlakach

Szlak MOTŁAWSKI

Szlak Motławski Gdańsk (Urząd Marszałkowski) - Tczew kolor czerwony długość 40,1 km

Główny szlak Żuław Gdańskich, czyli zachodniej, leżącej po lewej stronie Wisły, części Żuław. Przebiega niemal na całej swej trasie wzdłuż Motławy, największej rzeki znajdującej się na tym obszarze- stąd jego nazwa. Zatem w czasie wędrówki stały kontakt ze starym - głównym nurtem tej rzeki, ale też z odcinkami nowymi, jej kanałami i dopływami, którymi są Kłodawa, Czarna Łacha, Radunia.

Szlak odwiedza wiele wiosek, które rozsiadły się nad Motławą, bogatych w ciekawe i cenne obiekty architektury. Szczególnie licznie występują tu ceglane kościółki, wywodzące się z krzyżackich czasów, które będzie można spotkać we Wróblewie, Krzywym Kole, Suchym Dębie i Koźlinach. Niewątpliwą atrakcją trasy, militarnym ewenementem tej okolicy Gdańska, są mało znane pozostałości krzyżackiego zameczku w Grabinach-Zameczku. W pobliżu tej miejscowości inna geograficzna ciekawostka - kulminacja Żuław, czyli wysoki na niemalże 15 m pagórek pleistoceński, nazwany ostatnio Batorowym Ostańcem.

Charakter wodny szlaku pogłębi w końcówce szlaku, dwukrotne spotkanie z królową polskich rzek Wisłą, poprzez wędrowanie sąsiedztwem jej wału lub samym wałem, raz w Czatkowach a po raz drugi na przedmieściach Tczewa - skrajem osiedla Staszica. Ciekawy też jest początkowy odcinek szlaku ukazujący południowy fragment nowożytnych bastionowych umocnień Gdańska z fosami wypełnionymi wodą ( Opływ Motławy ).

Szlak łatwy i niemal w całości dostępny dla turystyki rowerowej. Trudno przejezdne są odcinki: wzdłuż Motławy między Krzywym Kołem a Koźlinami oraz w Czatkowach wokół jeziorka Czatkowy. Z uwagi na fakt, iż szlak przebiega na terenie Żuław i to w pobliżu rzek i kanałów należy szczególnie brać pod uwagę aktualne warunki meteorologiczne, związane ze stanem wód. Także należy mieć na względzie stan dróg polnych, wynikających z aktualnej pory roku . W okresie wczesnowiosennym i późnojesiennym, czyli po roztopach i w porze deszczowej, korzystanie z niektórych z nich może być utrudnione. Polecany zwłaszcza w okresie późno wiosennym, wczesnoletnim. W Koźlinach połączenie z innym szlakiem Żuław Gdańskich - szlakiem czarnym Domów Podcieniowych. Na początku szlaku w Gdańsku luźne (poprzez komunikację miejską) powiązanie ze szlakiem Trójmiejskim. W Tczewie połączenie z trzema szlakami kociewskimi mającymi tu swój początek: żółtym Kociewskim do Czarnej Wody, zielonym Ziemi Tczewskiej im. Romana Klima do Rakowca i czarnym Dolnej Wisły do Nowego, co pozwala na kontynuację wędrówki w kierunku południowym i zachodnim.

Przebieg i kilometraż

Opis przebiegu

Szlak rozpoczyna się na ulicy Okopowej przy końcu budynku (południowy skraj) mieszczącym między innymi Urząd Marszałkowski (km 0,0). Stąd udaje się w kierunku gmachu dawnego (w latach międzywojennych) Gimnazjum Polskiego. Przy mijanym wschodnim krańcu tego obiektu znajduje się głaz upamiętniający Stanisławę Przybyszewską, która tu mieszkała w latach 1923 -1935. Szlak okrąża Basztę Białą , przechodzi na Plac Wałowy i tutaj skręca w prawo. Po lewej stronie widać duży ceglano-żółty budynek będący fragmentem dawnego kompleksu Koszar Wiebego. Teraz szlak mijając (z prawej) budynek Małej Zbrojowni z herbem Gdańska przybliża się do Bastionu św. Gertrudy, by następnie pójść w kierunku Bramy Nizinnej . Z korony Bastionu św. Gertrudy rozciąga się doskonały widok na południowy ciąg umocnień z Bramą Nizinną ,. Za bramą tą (km 0,4) szlak idzie ulicą Kamienna Grodza i po przekroczeniu torów wchodzi na teren Bastionu Żubr. Powraca na ulicę Kamienna Grodza na wysokości uliczki, przy której znajdują się budynki mieszkalne wybudowane dla pracowników zakładów miejskich m.in. dla znajdującej się niegdyś nieopodal gazowni miejskiej. Tu szlak skręca w prawo i za Kamienną Śluzą osiąga obszar Bastionu Wilk. Dalej szlak wiedzie brzegiem opływu Motławy obok Bastionu Wyskok, by po dojściu do kładki przedostać się na drugą stronę opływu (km 1,7). Stąd podąża w prawo teraz przez Olszynkę najpierw ulicą Wspólną potem Miedzą do ulicy Olszyńskiej. Tu przy Dworze Olszyńskim (zachowany tylko budynek mieszkalny oraz odrestaurowana wozownia) w pobliżu przejazdowej pętli autobusowej jest kładka przez rzekę. Szlak wykorzystuje ją (km 2,3), przeprowadza zaraz na drugą stronę Motławy i dalej idzie w lewo w górę rzeki ulicą Przybrzeżną, przy której wiele niedużych domów charakterystycznych dla przedwojennej zabudowy podmiejskich połaci miasta. Wiedzie nią aż do przecięcia linii kolejowej, to jest około 1 km (km 3,4). Za torami w rejonie pompowni ponownie dochodzi do Motławy ( tutaj jedyny nad Motławą most kolejowy, stalowy, nitowany, którego jedna cześć pochodzi z 1905 r.) i teraz dłuższy czas znów poprowadzi jej lewym brzegiem . Najpierw będzie to kręty odcinek w kierunku wschodnim; po około kilometrze po ostrym zakręcie rzeki - trasa na południe stopniowo zbaczająca na wschód. Pojawiają się zabudowania (nadal przy ulicy Przybrzeżnej) i szlak po przejściu pod widoczną już od dość dawna pylonową konstrukcją mostu obwodnicy południowej dochodzi do mostu na Raduni, która tu uchodzi do Motławy. Przekracza ją, a zaraz potem pokonuje następny ciek - Czarną Łachę ( km 6,2 ) i opuszcza Gdańsk wchodząc do miejscowości Krępiec . Teraz skręca w prawo i biegnie wzdłuż Czarnej Łachy betonową drogą znajdującą się u podnóża wału. W ten sposób poprowadzi aż na wysokość położonej po drugiej stronie rzeki przepompowni /tuż przed nią widać parterowy budyneczek strażnicy wałowej/, a potem skręca na wschód w prostopadłą, błotnistą i szeroką drogę. Nią /na dalszym odcinku utwardzoną/ szlak biegnie ok. 1,2 km aż do pojawienia się zabudowań Mokrego Dworu, koło których skręca w prawo. [ wariant trasy 1 ] W ten sposób powraca w rejon Motławy. Idąc wśród zagęszczającej się zabudowy i mijając drogę z lewej [koniec wariantu trasy 1] zbliża się teraz do rzeki, by przy świetlicy wiejskiej (obok pamiątkowy głaz) wyjść na szosę z Pruszcza do Przejazdowa /droga nr 223/ (km 10,2). Po lewej za Motławą znajduje się inna wieś - Wiślina i szosa biegnąca wschodnią stroną rzeki. Idąc szosą w lewo do Wiśliny i potem na rozdrożu szos dalej w lewo do cmentarza można dojść do zabytkowej drewnianej dzwonnicy z końca XVIII wieku . Wcześniej z prawej nowy kościół o ciekawej sylwetce. Znaki czerwone jednakże pozostaną na tym brzegu rzeki. Szlak podąża dalej przez Mokry Dwór: idzie w prawo, zaraz potem w lewo i krętą drogą zmierza na południe i południowy wschód mijając zaraz za szosą, po lewej stronie, niedawno utworzony skansen żuławskich maszyn rolniczych . Po około dwóch kilometrach następuje ostry skręt w prawo, odejście od rzeki, by ominąć grupę zabudowań /jest to Lędowo/, i ponowny do niej powrót. Szlak przekracza Motławę kładką (km 13,2) i tym samym wchodzi na grunty wsi Bystra /po lewej stronie/ i na wspomnianą wcześniej szosę biegnącą wzdłuż rzeki. Teraz skręca w prawo i przekracza kolejny most na kanale łączącym się z Motławą. Ponieważ szosa zatacza tu łuk w prawo, by przedostać się na zachodnią stronę rzeki, szlak schodzi z niej, gdyż teraz będzie prowadził wzdłuż prawego brzegu. Mija kilka zabudowań /zaczęły się Wocławy/ i za kępą drzew wchodzi na prosty odcinek dość szerokiej drogi gruntowej; jest to torowisko dawnej kolejki wąskotorowej. Kończy się on po prawie dwóch kilometrach wyjściem na drogę asfaltową biegnącą nad rzeką na terenie Wróblewa. We Wróblewie szlak mija po prawej stronie położony urokliwie wśród zieleni nad samą rzeką ceglany kościółek i na najbliższym skrzyżowaniu skręca w prawo. Razem z szosą (km 15,7) przechodzi na drugą stronę Motławy i na jej łuku w prawo kieruje się na południe. Po prawej zabudowania, daleko w oddali następne - szlak wkracza na grunty Grabin Zameczku podchodząc do lewego brzegu rzeki. Wzdłuż rzeki (aż do zakrętu) i drogą nieco kręcącą wśród zabudowań dociera do szosy z Pruszcza Gdańskiego do Cedrów Wielkich /droga nr 227/ (km 17,6). Tu skręca najpierw w lewo, przechodzi nad Motławą, a zaraz za nią w prawo w drogę polną wzdłuż rzeki. Po 450 m szlak wydostaje się na ulicę Rycerską, idzie w prawo, mija Klonową, później przecina Młyńską (w prawo dojście do drewnianego budynku dawnej szkoły, dawnego młyna). Dalej przechodzi nieopodal zabudowań popegeerowskich /z lewej/, następnie mija ceglaną bramę wiodącą na teren zameczku /po prawej/ i skręca w prawo na most znajdujący się w miejscu, gdzie z Motławą łączy się kanał Kłodawy. W lewo (km 18,7) szlak dojściowy doprowadza na Batorowy Ostaniec, najwyższy (14,6 m npm) na Żuławach punkt pochodzenia naturalnego. Teraz następuje dość długi odcinek szlaku wiodący utwardzoną drogą w kierunku południowym i południowo-wschodnim - równolegle do rzeki Motławy. Po drodze pojedyncze zabudowania, kanały, zbliżenia do rzeki (most). Za mostem, którym można dostać się na główną szosę /nadmotławską/, zabudowa zaczyna się zagęszczać. Szlak zbliża się do miejscowości gminnej Suchy Dąb. Ponad kilometr za kolejnym mostem szlak przecina rozdroże (km 22,6) /w lewo przez rzekę można się dostać do centrum wsi/, mija kościół a potem zakręt szosy /odejście do Skowarcza - 7 km/. Szlak biegnie dalej prosto gruntową drogą, która towarzyszy Motławie. W ten sposób skrajem pól obok wału ograniczającego rzekę lub nieco w jego oddali idzie ponad 2,5 km. Wreszcie znaki wyprowadzają na asfaltową drogę, która wkrótce doprowadzi do widocznego już Krzywego Koła. Szlak zatem idzie w lewo, przechodzi na drugą stronę Motławy, przecina skraj wsi (km 26,6), przekracza Starą Motławę i wychodzi na "szosę nadmotławską". Znaki wiodąc teraz na południe razem z nią przemierzają wieś. (Tu na trasie zabytkowy dom podcieniowy oraz 150 m dalej stary, ceglany kościółek .) Po ponownym pokonaniu Starej Motławy wyprowadzają na prostopadłą do niej drogę do Pszczółek. Teraz szlak powróci nad Motławę; zatem pójdzie szosą w prawo i za mostem na rzece skieruje się na południe mało wyraźną drogą. Lewy brzeg Motławy zaprowadzi do lokalnej drogi łączącej pobliski zakład rolny z Koźlinami. Drogę tę wykorzystuje szlak, by dojść do wzmiankowanej wsi i przejść przez jej centrum /obok kościoła/ a następnie świetlicy wiejskiej i potężnego zabytkowego spichlerza . Za spichlerzem na skrzyżowaniu /w lewo dojście do szosy i przystanku PKS/ (km 29,5) rozpoczyna się inna trasa żuławska, znaczony kolorem czarnym szlak Domów Podcieniowych. Krótko oba szlaki prowadzą razem przez wieś i za łukiem w lewo po dojściu do szosy rozdzielają się. Czarny przekracza szosę i idzie dalej na wschód - do Wisły, Steblewa a w końcu do Koszwał. Czerwony na szosie skręca w prawo i nią dochodzi w rejon Ptaszników, by tu na skrzyżowaniu pójść na zachód i znów nad Motławę. Pokonuje rzekę, łukiem omija zabudowania /Lądy/ i szeroką drogą gruntową na jej zachodnim brzegu dochodzi do drogi poprzecznej (km 31,1). Teraz skręt w lewo, mostek na Motławie i znaki wiodą na wschód w kierunku dobrze widocznego, bo wyraźnie wynoszącego się ponad poziom terenu wału wiślanego. U jego stóp prowadzi szosa do Tczewa, którą wykorzystuje teraz szlak idąc w prawo. Rozciągnięte po jednej stronie szosy zabudowania - to Czatkowy (km 31,1). Przy kapliczce szosa odchodzi od wału, jednakże szlak dalej prowadzi drogą wzdłuż niego. I towarzysząc cały czas wiślanemu wałowi wkrótce dotrze do Tczewa. Przez pierwsze pół kilometra z podejściem do dawnej strażnicy [wariant trasy 2] i jeziorkiem - Czatkowy zwanym też Czatkowskim ( km 34,1 ) będzie to aktualny wał ochronny, dalej - wcześniejszy, obecnie nie pełniący takiej funkcji. Prowadząc wzdłuż tego wału szlak wyjdzie na ulicę Czatkowską. Minie pętlę autobusową na dojeździe do tczewskiego Zakładu Wodociągów i Kanalizacji znajdującego się przy oczyszczalni ścieków, (km 35,7) potem po odcinku na terytorium Tczewskich Łąk, ulicę Szkolną z zabudową nowoczesnych zakładów elektronicznych już w Tczewie . Po 300 m skręci w lewo w ulicę Robotniczą (km 36,6) i tym samym dostanie się na teren powstałego w okresie przedwojennym między wałami osiedla Staszica. Znaki doprowadzają do nowego wału wiślanego (km 37,2) [koniec wariantu trasy 2] a potem kierują na południe wzdłuż Wisły. Po dojściu do ulicy Pionierów [wariant trasy 3] szlak skręca w nią w prawo a w jej połowie w lewo, by podejść do kościoła (km 38,3) . Wcześniej w rejonie szkoły - przedwojenna kapliczka. Nieco za kościołem mijając dobrze urządzone miejsce rekreacji szlak skręca w prawo, by ulicą Okrętową skierować się do ulicy Czatkowskiej. Przed wałem udaje się w lewo i ścieżką pieszo-rowerową wzdłuż niego podąża w kierunku południowym. Po ok. 500 m za zabudową o charakterze przemysłowym wokół basenu portowego podchodzi na wał, który okala od północy tereny portowo-stoczniowe [koniec wariantu trasy 3] i dostaje się na ulicę Za Portem, którą dalej wykorzystuje do swej trasy. Ulica ta prowadzi równolegle do ulicy Czatkowskiej i wkrótce się z nią łączy. Tu szlak skręca w lewo [wariant trasy 4],przekracza Kanał Młyński (km 39,3) i ulicą już Łąkową podąża w kierunku centrum miasta. Po około 200 m w pobliżu rozbudowanej sieci torów dochodzi do rozdroża, na którym skręca w prawo w ulicę Kolejową, Ta doprowadza do wiaduktu kolejowego, którym szlak przedostaje się na drugą stronę terenu kolejowego i ulicę Pomorską. Teraz szlak skręca w prawo i podąża do bliskiej już stacji kolejowej, którą osiąga po około 300 m. Tutaj na placyku przydworcowym, przy którym znajduje się też centrum handlowe Galeria Kociewska, odnaleźć można końcowy znak szlaku czerwonego (km 40,1). Obok swoje znaki końcowe/początkowe mają także szlaki: żółty Kociewski, czarny Dolnej Wisły i zielony Ziemi Tczewskiej im. Romana Klima.

Komunikaty i informacje

• Komunikat nr 26 - o utrudnieniach na szlakach Motławskim.
• Komunikat nr 3 - o braku ciągłości trasy szlaku czerwonego Motławskiego.
• Komunikat nr 2 - o braku ciągłości trasy szlaku czerwonego Motławskiego.
• Komunikat nr 1 - o braku ciągłości trasy szlaku czerwonego Motławskiego.
• Informacja nr 122 - o wycieczce na szlaku Motławskim
• Informacja nr 107 - o przedłużeniu szlaku Motławskiego i innych zmianach na szlaku.
• Informacja nr 17 - o przedłużeniu trasy szlaku motławskiego.

Komunikacja

Szczegółowe mapy

Ślady trasy szlaku do pobrania: kml oraz gpx.

Odejścia i warianty trasy

odejścia

z km 10,2 trasy szlaku (w Mokrym Dworze)

odejście do zabytkowej dzwonnicy cmentarnej w Wiślinie Na szosie w lewo przez most na Motławie i już w Wiślinie do skrzyżowania z szosą do Suchego Dębu (w prawo). Tu w lewo 50 m do skraju cmentarza i ustawionej na wejściu do niego z drogi bocznej - drewnianej dzwonnicy. 500 m

z km 18,7 trasy szlaku (w Grabinach-Zameczku)

znakowane odejście (ścieżka dojściowa) do Batorowego Ostańca, Batorowy Ostaniec najwyższe naturalne miejsce (14,6 m n. p. m.) na Żuławach Wiślanych. Batorowy Ostaniec 500 m

Warianty trasy

1. Brzegiem Motławy obok wiatraka - 0,9 km

km szlaku 8,2 - km szlaku 8.8

Na pograniczu Krępca i Mokrego Dworu na zakręcie betonowej drogi i szlaku (km 8,2) dalej prosto w kierunku wschodnim do rzeki Motławy. Potem drogą wzdłuż wału w prawo na południe obok zagrody edukacyjnej "U młynarza" z wiatrakiem. Od wiatraka dalej wzdłuż wału do zakrętu w prawo i spotkania ze szlakiem w rejonie domu nr 3 w Mokrym Dworze (km 8,8).

2. Wałem wiślanym (km Wisły 912,9 - 910,3) - 2,6 km

km szlaku 33,7 - km szlaku 37,2

W rejonie dawnej strażnicy wałowej w Czatkowach odbija się w lewo (km szlaku 33,7) i wchodzi się na wał wiślany oraz biegnącą tamtędy utwardzoną drogę rowerową, by iść nią w kierunku Tczewa około 2,6 km. Po drodze mija się obiekty oczyszczalni ścieków a potem teren ogródków działkowych. Za nimi osiąga się Osiedle Staszica i podchodzący z prawej do podnóża wału ulicą Robotniczą szlak (km szlaku 37,2). Z wału podziwiać można Wisłę ale także na początku wariantu położone po jego drugiej stronie jeziorko Czatkowy (Czatkowskie).

3. Wałem wiślanym (km Wisły 909,8 - 909,1) i wokół basenu portowego - 1,1 km

km szlaku 37,8 - km szlaku 39,1

W Tczewie na osiedlu Staszica na wysokości ulicy Pionierów (km szlaku 37,8) należy wejść na wał i jego koroną podążać w kierunku południowym. W oddali widoczne są zabytkowe tczewskie mosty przerzucone przez Wisłę. Po ok. 300 m wał zakręca w prawo i oddala się od Wisły. Otacza on basen portowy i tereny przemysłowe dawnej stoczni. Wałem do spotkania z podchodzącą z prawej drogi/ulicy Za Portem oraz ścieżką rowerowo-pieszą ze szlakiem dobijającej z prawej (km 39,1).

4. Wzdłuż Kanału Młyńskiego i przez Zatorze - 1,4 km

km szlaku 39,3 - km szlaku 40,2

W Tczewie na ulicy Czatkowskiej przed Kanałem Młyńskim (km szlaku 39,3) odchodzi się w prawo w drogę biegnącą wałem Kanału Młyńskiego znajdującym się od północnego-wschodu. Po kilku łagodnych łukach kanału okrążającego zabudowę Zatorza położoną po drugiej jego stronie osiąga się mostek i przechodzi na drugą stroną kanału. Teraz należy iść w lewo brzegiem Zatorza i wzdłuż torów ulicą Prostą mijając nowszą część tej połaci miasta a potem starszą z dawnymi budynkami kolejowymi. Na wysokości stacji kolejowej trzeba przejść krytą kładką nad peronami kolejowymi i poprzez budynek dworca wydostać się na plac przeddworcowy (km szlaku 40,2).

Fotogaleria

Historia szlaku

Szlak Motławski został wyznakowany w roku 2000 w ramach przedsięwzięć mających spopularyzować wśród turystów pieszych Żuławy Gdańskie. Region ten, posiadający swój niepowtarzalny specyficzny charakter, wyjątkowy krajobraz równiny deltowej i wielkie bogactwo kulturowe był terenem pomijanym w tej turystyce. Szlak powstał dzięki wsparciu starostwa powiatu gdańskiego oraz tutejszych gmin.

Początkowo szlak funkcjonował na trasie od gdańskiej Olszynki do podtczewskich Czatków. W roku 2001 na szlaku zostały ustawione drogowskazy. Kilka lat później, bo w 2006 roku, szlak na terenie Gdańska został przedłużony w kierunku centrum trasą świeżo zagospodarowanego południowego fragmentu nowożytnych umocnień miasta. W nowym miejscu początkowym, przy Urzędzie Marszałkowskim, ustawiono dużą tablicę informacyjną.

W roku 2016 zgodnie z wcześniejszymi zamiarami szlak został przedłużony w kierunku południowym do centrum Tczewa, do węzła szlaków znajdującego się przy stacji kolejowej. Jednocześnie dokonano niewielkiej korekty jego trasy w miejscowości Grabiny Zameczek. W roku 2021 dokonano korekty trasy szlaku w Tczewie zmieniając jego przebieg między osiedlem Staszica a ulicą Czatkowską

Informacje techniczne

Wydawnictwa

Folder "NAD MOTŁAWĄ NA OBRZEŻACH GDAŃSKA"

Opracowany w 2021 roku ilustrowany folder-ulotka pod tytułem "NAD MOTŁAWĄ NA OBRZEŻACH GDAŃSKA" prezentujący gdański odcinek szlaku Motławskiego (Gdańsk Urząd Marszałkowski - Krępiec), jego najważniejsze walory i ciekawostki w ramach WYCIECZEK SZLAKAMI PIESZYMI MIASTA GDAŃSKA. Opracowany dzięki wsparciu Urzędu Miejskiego w Gdańsku. Wspomniana seria wydawnicza jest kontynuacją wydawanej wcześniej, zatytułowanej WYCIECZKI SZLAKAMI PIESZYMI REGIONU GDAŃSKIEGO. W treści foldera informacje krajoznawcze, turystyczne, zdjęcia oraz mapa terenu szlaku i okolic.

W celu pobrania skanu foldera należy kliknšć na widok jego strony tytułowej.

Wszelkie prawa zastrzezone © 2022 PTTK - Znakowane Szlaki Turystyczne Województwa Pomorskiego

Realizacja: 4mpproject.pl