Regiony szlaków pieszych

	Region Gdański
	Region Malborsko-Kwidzyński
	Region Chojnicki
	Region Słupski

Popularne szlaki piesze

	Trójmiejski
	Fortyfikacji Nadmorskich
	Nadmorski Zatokowy
	Nadmorski Bałtycki
	Kaszubski
	Wyspy Sobieszewskiej
	Kartuski
	Wzgórz Szymbarskich

Trasy międzynar. i tematyczne

	Szlak międzynarodowy E9
	Pomorska Bursztynowa Trasa Piesza AMBER
	Szlaki dla osób o szczególnych potrzebach

Inne trasy piesze

	Sopockie Szlaki Spacerowe
	Ścieżki przyrodniczo-leśne

Inne szlaki

	szlaki rowerowe
	szlaki konne

O szlakach

	Statystyka szlakowa
	Waloryzacja szlaków
	Historia szlaków
	Plany rozwojowe szlaków
	Systemy znakowania
	Znakarze

Konkurs

	Bieżące edycje
	Prawidłowe odpowiedzi
	Laureaci i ranking
	Regulamin

Zobacz na szlakach

Szlak RZEKI WIERZYCY

Szlak Rzeki Wierzycy Pogódki - Gniew kolor niebieski długość 79,0 km

Osią trasy szlaku jest Wierzyca, która swym krętym biegiem przemierza głównie Kociewie. Wędrówka wzdłuż niej pozwoli na poznanie północnej części tego regionu. Jest to obszar o bogatej przeszłości osadniczej ale i o dużych walorach krajobrazowych. Wierzyca miała i ciągle ma niebagatelny wpływ na jedno czy drugie. Szlak obecnie wtóruje rzece niemal w 2/3 jej biegu począwszy od 50 km niemal aż do ujścia. W jego trasie można wyróżnić trzy odcinki: dolnowierzycki, który przebiega między Pelplinem a Gniewem czyli w ujściowej partii rzeki, poprzedzający go - starogardzko-pelpliński oraz aktualnie początkowy - środkowowierzycki.

Niewątpliwie najciekawszymi punktami szlaku są Starogard Gdański, Gniew i Pelplin - miasta, które rozwinęły się nad tą rzeką. Są to miejscowości o bogatych, zmiennych dziejach i wielu cennych zabytkach. Starogard Gdański położony nad rzeką i jej kanałami był niegdyś nawet nazywany Wenecją Pomorza. Podobnie, choć na dużo mniejszą skalę, jest z innym mniejszymi, ale również starymi nadrzecznymi, osadami, jak choćby Pogódkami, Klonówką czy też Brodami Pomorskimi.

Ale poza tym nad Wierzycą oprócz atrakcyjnego krajobrazu nadrzecznego, można znaleźć sporo innych interesujących miejsc i obiektów związanych z tą rzeką, jak choćby liczne grodziska obronne czy też elektrownie lub młyny wodne. W Czarnocińskich Piecach, Owidzkim Młynie, Kolinczu (Kolinckim Młynie) i Stockim Młynie siłownie wodne pracują już ponad 100 lat.

Są też nad rzeką obszary leśne, odwiedzane przez szlak, gdzie Wierzyca płynie niemalże w naturalnej scenerii, malownicza i mało dostępna. Niektóre z nich są objęte ochroną. Szlak przecina dwa obszary chronionego krajobrazu utworzone nad tą rzeką: OChK Doliny Wierzycy i Gniewski OChK.

Szlak docelowo (po wyznakowaniu pozostałych odcinków) ma się rozpoczynać blisko źródeł rzeki czyli na obszarze Wzgórz Szymbarskich, potem odwiedzać Będomin czy też być w  Zamku Kiszewskim. Turystycznie zróżnicowany, o warunkach wędrówkowych w sporej mierze zależnych od stanu rzeki. Stosunkowo nietrudny, w większości nadający się także dla turystyki rowerowej. By lepiej oglądać rzekę, warto szlakiem wędrować w porze zimowej lub wczesnowiosennej, ale najlepszą oprawę ma ona latem lub jesienią.

Szlak powiązany z głównymi trasami pieszymi Kociewia. W rejonie Skarszew i w Starogardzie Gdańskim spotkanie ze szlakiem Jezior Kociewskich (północnym), w tym ostatnim mieście  także kontakt  ze szlakiem Kociewskim, natomiast w Pelplinie ze szlakiem Ziemi Tczewskiej. Kolejnym miejscem węzłowym szlaku jest Gniew, przez który przechodzi także szlak Dolnej Wisły z Tczewa do Nowego. Na trasie szlaku można spotkać także inne szlaki turystyki kwalifikowanej: konny i rowerowe.

Przebieg i kilometraż

Opis przebiegu

odcinek środkowowierzycki

Początek szlaku znajduje się w Pogódkach w pobliżu kościoła katolickiego (p.w. św. apostołów Piotra i Pawła)  obok przystanku PKS (km 0,0). Stąd prowadzi w kierunku południowym szosą do Koźmina, przekracza Wierzycę i zaraz koło kapliczki skręca w lewo. W głębi szosy widać dużą ceglaną bryłę dawnego kościoła ewangelickiego, obiektu dziś nie używanego i nieco zniszczonego. Szlak pójdzie teraz początkowo brukowaną drogą do Tomaszewa, później gruntową, polną w kierunku zabudowań gospodarczych. Minie zagajnik i dotrze na skrzyżowanie dróg gruntowych. Tutaj szlak odchodzi w prawo i głębokim zarośniętym jarem wyprowadza na wyżej położone pola, skąd roztacza się widok na Pogódki. Następnie wkracza do lasu i na bliskim skrzyżowaniu udaje się w lewo. Drogą wiodącą skrajem lasu, przez polanę a później przez uprawne pola szlak po około 1,5 km wychodzi na szosę łączącą Jaroszewy z Pogódkami (km 3,0). Tu skręca w lewo i kieruje się w stronę Pogódek i mostu na Wierzycy. Schodzi w dolinę rzeki, jednakże po 400 m, nie dochodząc do niej, na wysokości drogi schodzącej ze Złotej Góry skręca w prawo. Ścieżką przez wygrodzone łąki, obok zagajnika a potem łukiem w prawo wspina się do wsi Jaroszewy. Mija pierwsze zabudowania, stary budynek szkolny a następnie bliżej  centrum wsi kapliczkę, by w końcu wyjść na główną asfaltową drogę przecinającą wieś (4,7). Teraz skręca w lewo zostawiając z prawej sklep i mija kolejne zabudowania i następną kapliczkę. Przy końcu wsi przechodzi obok stawu z miejscem rekreacyjnym i dalej podąża szeroką szutrową drogą w kierunku północno-wschodnim. Droga ta biegnie prosto potem łagodnym łukiem przez pola, mija lasek, następnie położone w głębi pojedyncze zabudowania. Potem jeszcze ponad 500 metrowa partia przyleśna zakończona miejscem po dawnym wybudowaniu Barka ale już z nową zabudową w głębi po lewej (km 7,4) i szlak przez całkowicie otwartą przestrzeń mając z lewej w sporym oddaleniu Wierzycę zbliża się do szosy ze Skarszew do Kleszczewa i dalej Miradowa. Szutrowa droga skręca w prawo a szlak podąża dalej prosto i przy zabudowaniach należących do Czarnocina wydostaje się na szosę (km 8,7). Tutaj skręca w lewo, po 300 m przekracza Wierzycę i zaraz przy zabudowaniach Czystej Wody (km 9,1) skręca w prawo. Wchodzi w las i pójdzie nim w kierunku północno-wschodnim wyraźna drogą do Skarszew. Po ok. 2 km dociera do skrzyżowania leśnych dróg (km 11,1), na którym w prawo odchodzi droga do Zapowiednika. Drogą tą od Skarszew w tamtym kierunku prowadzi szlak czerwony Jezior Kociewskich. W tym miejscu szlak niebieski także udaje się w prawo. Jednakże szlak czerwony zaraz odchodzi w lewo natomiast dalej, na południowy-wschód, podąża szlak Rzeki Wierzycy. Po około 1,5 km leśnej trasy dociera on do ceglanego tunelu umieszczonego w nasypie dawnej linii kolejowej ze Starogardu Gdańskiego do Skarszew. Nieco wcześniej w prawo prowadzi znakowane dojście do pierwszej elektrowni wodnej na Wierzycy - Czarnocińskich Pieców. Za wiaduktem szlak opuszcza znaczniejszą drogę i wkrótce dostaje się nad Wierzycę a później natrafia na pierwsze zabudowania osady Zapowiednik, którymi jest dawny dwór mieszczący obecnie ośrodek rehabilitacyjny Wojewódzkiego Centrum Leczenia Uzależnień. Prowadząc wzdłuż terenu ośrodka szlak wychodzi na szosę do Bączka (km 13,7) i tu skręca w lewo. Naprzeciwko znajduje się leśniczówka Zapowiednik, nieco dalej inne zabudowania związane z gospodarką leśną. Szlak obok nich schodzi z szosy i udaje się przez las na południe. Po ponad kilometrze na rozdrożu idzie w prawo a po dalszych 600 m wychodzi na kolejną szosę. Tu skręca w prawo i podąża, tak jak szosa w kierunku Bączka. Zanim jednak dojdzie do tej miejscowości przekracza Wierzycę podwójnym zakrętem a potem już prostym odcinkiem opuszcza las i na skraju wsi dociera do drogi bocznej z lewej (km 16,9). Udaje się nią w kierunku wsi Krąg, ale po 600 m już w lesie na rozstajach kieruje się w lewą drogę boczną. Teraz będzie podążać przez las przez około 3 km dość skomplikowaną trasą najpierw przybliżając się nieco do rzeki a potem obchodząc dwa śródleśne, chyba bezimienne, jeziorka. Na skraju tego ostatniego szlak skręca i biegnie na zachód, wychodzi z lasu i po około 500 m po przecięciu torowiska dawnej kolei Skarszewy – Starogard Gdański znajduje się we wsi Krąg. Dochodzi do szosy /obok kaplica/ (km 21,7) i teraz skręca w lewo, by przejść przez większą część wsi. Mija sklep, zabudowania pałacowe, kościół, później cmentarz katolicki a przy cmentarzu ewangelickim na łuku szosy opuszcza ją. Teraz podąża dalej na południe drogą do Nowej Wsi Rzecznej. Po 1,2 km na śródpólnym skrzyżowaniu dróg skręca w lewo i w ten sposób po wejściu w las wraca na szosę (km 25,2) w miejscu, gdzie przecina ją znane torowisko kolei. (Na tym ostatnim odcinku biegnie też szlak konny.) Tu szlak skręca w prawo i dalej podąża drogą biegnącą dawnym torowiskiem. Początkowo prowadzi ona w wykopie, który jednakże potem przechodzi w nasyp zakończony trzyprzęsłowym mostem na Wierzycy. Szlak pokonuje nim rzekę i pójdzie jeszcze 600 m torowiskiem znowu wchodzącym w wykop, na końcu nieco podmokłym, by przy wiadukcie wejść ścieżką na drogę, która doprowadzi do Żabna. Jest to ulica Pawia dochodząca wśród zagęszczającej się zabudowy do ulicy Kalinowskiego. Tu szlak skręca w prawo i po 250 m koło szkoły natrafia na ulicę biskupa Dominika /obok pętla autobusowa MPK/ (km 27,7). Nieco dalej opuszcza tę ulicę i skręca w Żurawią, która łukiem w lewo doprowadza do nasypu dawnej kolei, przecina go i później wiedzie przez pola na południe. Po kilometrze natrafia na tory kolejowe linii do Chojnic. Za nimi szlak wchodzi w las i wkrótce jest nad Wierzycą (km 29,7). Teraz pójdzie jej brzegiem w dół rzeki do centrum Starogardu Gdańskiego. Rzeka meandruje, podobnie prowadzi trasa szlaku podchodząc pod nasyp kolei a potem oddalając się. Za kolejnym zakolem szlak natrafia na mostek na Wierzycy i przechodzi na jej drugi brzeg. Tu pozostawia rzekę i dochodzi do restauracji Słonecznej (km 31,5), gdzie spotkawszy żółty szlak Kociewski razem z nim udaje się małą uliczką prowadzącą na południe równolegle do ulicy Jagiełły. Na skrzyżowaniu już sam przekracza jezdnię ulicy Jagiełły i dalej podąża ulicą Parkową. Na skrzyżowaniu z ulicą Chopina skręca w lewo i dochodzi nad rzekę, by teraz podążać ścieżką ekologiczną prowadzącą wzdłuż rzeki. Po dojściu do stalowego mostku szlak przechodzi na drugi brzeg i przez Park Miejski dostaje się w rejon baszt Narożnej i Gdański. Tu obok mostu na Wierzycy przecina ulicę Kanałową i dalej biegnie bulwarem nadrzecznym. Dochodzi nim w rejon pomnika upamiętniającego starogardzkich harcerzy poległych w czasie II wojny światowej – miejsce, gdzie ma swój koniec szlak czerwony Jezior Kociewskich (odcinek północny). W taki sposób kończy się odcinek środkowowierzycki szlaku Rzeki Wierzycy (km 33,4).

odcinek starogardzko-pelpliński

Odcinek starogardzko-pelpliński szlaku zaczyna się przy pomniku harcerzy poległych w czasie II wojny światowej (km 33,4), jaki znajduje się w Starogardzie Gdańskim przy ulicy Mickiewicza na skwerach blisko Wierzycy. Stąd, minąwszy początek szlaku Jezior Kociewskich (odcinek północny), podąża alejkami wzdłuż rzeki na wschód. Za jej łukiem  też skręca na południe i przez ulicę Norwida dochodzi do ulicy Tczewskiej. Tu skręca w lewo, by dojść  do ulicy Mickiewicza w rejonie torów (dawna linia ze Skórcza), przechodzi wiaduktem na ich drugą stronę, wchodzi na tzw. Francuską Górkę a potem obok ogródków działkowych, równolegle do szosy (ulicy Mickiewicza) idzie na wschód w kierunku  stadniny. Za kanałem skręca w prawo i obok budynku dawnego bractwa kurkowego dociera do strzelnicy. Następnie podąża dalej na południowy-wschód i przez las wychodzi na asfaltową drogę. Doprowadza ona do zabudowań Leśniczówki Kochanki (km 36,9), wcześniej minąwszy drogę z lewej dochodzącą od stadniny, na której pojawia się ponownie  szlak Jezior Kociewskich odcinek północny. Niebieskie znaki dalej prowadzą na południe nad Wierzycę (czerwone na wschód). Za zakrętem drogi szlak mija zakole rzeki i zaraz dochodzi do szosy ze Starogardu Gdańskiego do Klonówki (km 37,9). W miejscu tym na krzyżówce dróg znajduje się krzyż, a w przeciwną stronę biegnie brukowany trakt do Owidzkiego Młyna (Owidz-Młyn). Drogą tą prowadzi oznakowane dojście do elektrowni wodnej; następnie można dojść do grodziska i Owidza. Szlak natomiast skręca w lewo i idzie dalej szosą w kierunku wschodnim. Po 500 m w Kolinczu, udaje się w prawo (km 38,4) i skrajem wsi obok jednorodzinnej zabudowy a potem przez las dochodzi nad Wierzycę. Po niespełna kilometrze i za samotnym gospodarstwem ponownie dochodzi nad Wierzycę, którą na kolejnym jej zakolu przekracza (km 29,4). Zaraz za mostem rozpoczynają się Barchnowy położone głównie przy drodze ze Starogardu Gdańskiego, którą szlak wkrótce osiąga (km 40,8). Skręca tu w lewo i dalej podąża tą drogą. Po 800 m na skrzyżowaniu polnych dróg (pozostawiając drogę do Lipinek Szlacheckich) odbija w lewo. Teraz będzie prowadził w kierunku północno-wschodnim, by po 500 m wejść do lasu i po raz kolejny zbliżyć się do Wierzycy oraz jej zakola. W lesie szlak pozostaje przez najbliższe dwa kilometry, przecinając kilka duktów, schodząc bezpośrednio nad Wierzycę oraz omijając gospodarstwo na polanie leśnej. Na skraju lasu szlak zatacza łuk w prawo i polną drogą wśród pojedynczych zabudowań będzie zmierzać do Klonówki. Ale  wcześniej jeszcze raz dojdzie w pobliże Wierzycy i wędkarską ścieżką zejdzie nad jej rozlewisko a potem dotrze do jazu i elektrowni wodnej Kolincz (km 45,8). Od elektrowni szlak wraca na drogę gruntową i idzie nią jeszcze niespełna kilometr, aż do końca lasu. Tu wchodzi na pojawiająca się z lewej znaną już asfaltową szosę ze Starogardu Gdańskiego. Korzystając z niej szlak osiąga Klonówkę, mijając po drodze boisko sportowe i przystanek PKS. Miejscem centralnym wsi wydaje się być skrzyżowanie z drogą do Lipinek – ulicą Kościelną, przy którym przed dawną szkołą stoi pomniczek Floriana Ceynowy. W głębi tej ulicy znajduje się kościół. Szlak przecina to skrzyżowanie (km 47,1) i idzie dalej w dotychczasowym kierunku ulicą Ceynowy. Po 600 m na łuku szosy okrążającej tu zakole Wierzycy przy pojedynczej zagrodzie odchodzi w prawo na wschód. Wkrótce natrafia na autostradę A1 i asfaltowym odcinkiem powyżej niej z wiaduktem pokonuje ją. Następnie piaszczystą drogą wśród pojedynczych zabudowań dociera kolejny już raz nad Wierzycę. Przy zakolu rzeki - w bok, na północny wschód, odchodzi tu droga (km 49,4) do położonego po drugiej stronie Wierzycy Rajkowskiego Młyna. Dalej szlak zmierza na południe wśród kolejnych rozrzuconych zabudowań (wybudowań Klonówki) ale i obok sporej kępy lasu. Po około 1,5 km dość krętej trasy szlak zdecydowanie (zgodnie z biegiem drogi) skręca na południowy–zachód mijając w ten sposób punkt położony najbliżej miejsca, gdzie do Wierzycy wpada jej prawy dopływ – Wegiermuca i gdzie w widłach rzek znajduje się wyżynne grodzisko. Teraz następuje odcinek przybliżający szlak do tej rzeki a jednocześnie biegnący w kierunku szosy ze Starogardu Gdańskiego do Pelplina. Szlak dochodzi do szosy w miejscu, w którym przekracza ona Wegiermucę. (km 51,5). Wykorzystuje ją by też pokonać rzekę a potem jeszcze około 1 kilometra idzie nią wśród pól na południowy-wschód. Po dojściu do skrzyżowania z drogą do Nowego Dworu (Pelplińskiego) szlak skręca w lewo w drogę wyłożoną płytami betonowymi. Doprowadza ona do kępy drzew i zarośli z komunalnym wysypiskiem śmieci a potem już jako droga gruntowa w pobliże pojedynczych zabudowań znajdujących się nad Wierzycą. Jest to dawna Dębina. Szlak przed Debiną skręca ostro w prawo w drogę wysadzaną drzewami wiodącą na południowy-wschód. Idąc nią po około 900 m na łuku zbliża się do Wierzycy. Stąd najłatwiej dostać się nad Wierzycę do miejsca gdzie w nurcie rzeki znajduje się Diabelski Kamień – pomnik przyrody. Dalej znaki prowadzą już niemal prosto do Pelplina drogą blisko rzeki zaznaczoną pojedynczymi wierzbami. Za północną obwodnicą miasta szlak wkracza na tereny zabudowane – osiedle domków z ulicą Stefańskiego. Zaraz jednakże skręca w lewo w uliczkę, która doprowadza do drewnianego mostu na Wierzycy (km 56,2). Za rzeką szlak idzie wśród niskich budynków mieszkalnych do ulicy Sambora (drogi nr 230), którą do Pelplina zmierza szlak Ziemi Tczewskiej. Dalej oba szlaki prowadzą wyłożoną płytami betonowymi ulicą Wybickiego (prostopadłą do Sambora). Po zakręcie przy garażach, idąc dalej skrajem osiedla bloków mieszkalnych, dochodzą do stacji kolejowej (km 57,5), gdzie kończy się ten odcinek szlaku Rzeki Wierzycy.

odcinek dolnowierzycki

Odcinek dolnowierzycki szlaku rozpoczyna się przed stacją kolejową w Pelplinie (km 57,5). Tędy prowadzi też szlak Ziemi Tczewskiej. Stąd oba szlaki zmierzają w lewo ulicą Dworcową do ulicy Mickiewicza, na której skręcają w prawo. Dalej, pozostawiając zabudowania dawnej cukrowni a po przeciwnej stronie mleczarni, prowadzą ulicą tą do rondka (Placu Grunwaldzkiego), w którym to miejscu skręcają w lewo i idą teraz na zachód ulicą Mestwina. Przeprowadzają obok dawnego opactwa cysterskiego z kościołem poklasztornym, obecnie katedrą (km 58,5) i niewielkiego kościółka Bożego Ciała a także innych obiektów związanych z klasztorem, by za placami Tumskim i Mariackim dojść do Wierzycy. Szlaki mijają rzekę stację benzynową i ulicą Starogardzką dochodzą do ulicy Szpitalnej, gdzie się rozdzielają. Szlak zielony podąża dalej prosto a niebieski skręca w lewo obchodząc w ten sposób dawny zakład szpitalny z kaplicą św. Józefa - dziś dom opieki społecznej. Łukiem w lewo dochodzi on do ulicy ks. Biskupa Dominika i położonych tu, na tyłach katedry, ogrodów biskupich i Muzeum Diecezjalnego (km 59,1). Idzie ulicą bpa Dominika (w prawo), mijając z prawej osiedle Okuniewo, potem za skrzyżowaniem - wchodzi w ulicę Sportową. Po minięciu boiska skręca w prawo w ulice Piłsudskiego i nią wychodzi na ulicę Pasierba. Szeroka droga gruntowa doprowadza przy kapliczce do szosy i do Rożentala. Tu szlak skręca w prawo i będzie teraz wiódł szosą na południe. Przecina wieś, mija ciek (km 61,0), rozdroże, po niespełna 1,5 km drogę boczną z lewej i następnie natrafia na linię kolejową Tczew- Laskowice. Pokonuje tory wiaduktem i zaraz za nim, gdy droga zdecydowania skręci na południe, za niewielkim ciekiem w głębokim jarze i już w lesie zejdzie w lewo. Pójdzie na wschód przez las w kierunku rzeki i w końcu dojdzie w jej pobliże (km 63,9). Skręci na południe a później kretą trasą zetnie zakole rzeki ponownie się z nią spotka. Dalej ścieżką wzdłuż koryta rzeki przetnie jar ze strumyczkiem i za zakrętem rzeki pójdzie obok boiska, by wydostać się obok szkoły w Kulicach na szosę - ulicę Szkolną (km 65,3). Teraz skręca w lewo i idzie szosą w kierunku Stockiego Młyna. Idąc w prawo później ulicą Pelplińską i Dworcową po około 1 km można dotrzeć do przystanku kolejowego Kulice Tczewskie na linii Tczew - Bydgoszcz. Około 100 m przed jazem elektrowni wodnej w Stockim Młynie (km 66,0) szlak schodzi w prawo i przez łąkę zbliża się do doliny rzeki. Przekracza strumyczek i najpierw ścieżką a następnie drogą podchodzi do starorzecza Wierzycy, by po 300 m przeciąć drogę - przedłużenie ulicy Leśnej. Wkrótce szlak dochodzi do leśnego traktu prowadzącego z Kulic (od ulicy Kasztanowej) w kierunku Brodów Pomorskich. Teraz skręca w lewo i udaje się na południe potem południowy-wschód. Wychodzi na polanę, na której znajduje się wybudowanie Gętomia (km 67,7). Następnie szlak wkracza między niewielkie połacie leśne i wkrótce dociera do rozdroża z krzyżem. Wydostaje się z lasu, dochodzi do kolejnego rozdroża i tu opuszcza główną drogę, aby pójść w lewo i przybliżyć się w ten sposób do doliny Wierzycy. Idąc lasem szlak niemalże natrafia na rzekę płynącą na skraju niewielkiej polanki. Potem jednakże skręca bardziej na południe i wraca do głównej drogi. Za skrzyżowaniem droga ta przecina mostek nad silnie meandrującym potokiem - Janką, prawym dopływem Wierzycy (km 70,6). Zaraz za nim na trasie szlaku pojawia się polanka z pojedynczym zabudowaniem (Brody) i tory nieczynnej linii kolejowej Morzeszczyn - Gniew. Za przejazdem kolejowym na skrzyżowaniu szlak wybiera drogę prowadzącą dalej w tym samym kierunku, czyli na południowy-wschód. Będzie teraz kolejna partia leśna, w której szlak po około 1,7 km w miarę prostej trasy skręci zdecydowanie w lewo, rychło dotrze do asfaltowej drogi z Brodów do Gniewa i potem torów. Za torami znajduje się leśniczówka Brody z ciekawymi ekspozycjami o charakterze przyrodniczo-historycznym . Szlak przed leśniczówką (km 73,0) skręca w lewo i idzie drogą gruntową wzdłuż torów. Po pół kilometra dociera do pierwszych zabudowań Brodów Pomorskich a następnie asfaltowej drogi przecinającej wieś. Szlak skręca na niej w prawo; idąc w lewo można dotrzeć do dawnej stacji kolejowej Brody Pomorskie. i innych dawnych budynków kolejowych Szlak mija most na Wierzycy (km 73,9) a zaraz potem na łuku drogi przy krzyżu odchodzi w prawo.Idąc dalej szosą (w lewo) można dostać do dalszej części wsi, położonej wokół dawnego dworu i folwarku. Znajduje się tam kilka ciekawych, starych budynków m.in. dawny dwór i dawna gorzelnia, oraz pozostałości parku z okazami pomnikowych dębów. Szlak prowadzi teraz polną drogą zboczem doliny rzeki w kierunku południowo-wschodnim. Po prawej stronie widać wijącą się nieco niżej Wierzycę. Wkrótce niewielkim parowem szlak opuszcza dolinę Wierzycy a po ponad kilometrze od zakrętu na trasie pojawiają się pojedyncze zabudowania: to wybudowania Szprudowa Zaraz potem szlak natrafia na następne z rozległą rezydencją i drogą w lewo; za zakrętem i rozdrożem (wariant trasy 1 - przez Brodzkie i Gniewskie Młyny) - kolejne z okazałymi kasztanami. Szlak oddala się od rzeki, bowiem na rozdrożu podąża dalej w lewo w kierunku południowo wschodnim a dolina skręca tutaj bardziej na południe. Następne zabudowania przy drodze, którą prowadzi szlak, należą już do Gniewa a ściślej do zachodniejczęści miasta którą można zaliczyć do Brodzkich Młynów. Po około 700 m pojawia się intensywniejsza zabudowa kolejnej części miasta - Gniewskich Młynów z osiedlem Tarasy Wierzycy (koniec wariantu trasy 1) i zabudową jednorodzinną (km 77,5). Szlak wkrótce zbliża się do torów, szosy (drogi nr 234) i znajdującej się za nimi rzeki Wierzycy. Przecina szosę i dalej ulicą Konopnickiej obok zabudowy mieszkalnej ale także dawnej gazowni mijając odchodzącą w prawo ulicę Kolejową wariant trasy 2 - przez południowe obrzeża Gniewa) dochodzi do ulicy Ogrodowej. Skręca w prawo i drogą tą, będącą fragmentem torowiska dawnej tzw. małej kolejki gniewskiej, biegnie 300 m. Potem wspina się w lewo ścieżką i dalej ciągiem pieszym prze z osiedle domków jednorodzinnych dociera do ulicy Krasickiego czyli drogi nr 91 (szosy z Gdańska). Tu przechodzi ponad nią kładką dla pieszych (km 79,1), aby następnie chodnikiem obok cmentarza dojść do ulicy Gdańskiej. Na ulicy tej szlak skręca w prawo w kierunku najstarszej części miasta. Dochodzi do skrzyżowania z ulicami Kościuszki i 27 Stycznia (koniec wariantu trasy 2) i skręca w lewo w tą drugą, by w rejonie placyku przystankowego autobusów PKS zakończyć ten odcinek i całą swą trasę (km 79,6). Ulicą 27 Stycznia przebiega przez Gniew inna znakowana trasa piesza – czarny szlak Dolnej Wisły.

Odejścia i warianty trasy

Odejścia

z km 66,0

odejście do elektrowni wodnej Stocki Młyn i grodziska w Stockim Młynie (nieoznakowane)700 m Od zejścia szlaku z szosy dalej nią do Stockiego Młyna i zespołu urządzeń elektrowni wodnej Stocki Młyn: kanałów dopływowego i odpływowego, jazu zastawkowego i samej elektrowni (200 m), a potem wczesnośredniowiecznego grodziska Janiszewo łatwego do zauważenia po lewej stronie drogi.

z km 73,8

odejście do dawnych zabudowań stacyjnych Brody Pomorskie (nieoznakowane)250 m Od zakrętu szlaku na szosie do Brodów Pomorskich w lewo szosą a za przejazdem kolejowym w prawo. Po drodze przy szosie pomnikowy klon, na zakręcie kolejowy budynek mieszkalny z początku XX wieku i na końcu odejścia dawna stacja kolejowa Brody Pomorskie z początku XX wieku, teraz wykorzystywana jako budynek mieszkalny.

z km 74,1

odejście do dawnych terenów dworskich w Brodach Pomorskich (nieoznakowane)450 m Od zakrętu szlaku przy krzyżu dalej szosą w kierunku centralnej części wsi. Po około 150 m mijając murowany budynek mieszkalny z początku XX wieku, skręt w lewo w drogę prowadzącą nad Wierzycę do miejsca wodowania kajaków, a zaraz potem w prawo ścieżką i alejką przez tereny dawnego parku z okazami dwóch pomnikowych dębów do budynku dawnego dworu. Obok za ogrodzeniem dawna gorzelnia. Przy szosie (od dworu w prawo) dawna wozownia dworska (obecnie świetlica) z kawałkiem muru ceglanego.

Warianty trasy

1.Przez Brodzkie i Gniewskie Młyny - 2,3 km

Od rozdroża na łuku drogi w Szprudowie Wybudowaniu z rezydencją (km szlaku 75,9) drogą leśną na południe, potem przez pola skrajem doliny Wierzycy z widokiem na stalowy most kratowy kolejowy nad rzeką (po prawej). Po około 1200 m, gdy droga po łagodnym łuku w lewo przybliży się do dawnego torowiska kolei, już w Brodzkich Młynach (tereny przemysłowe) skręt w prawo i przejście przez torowisko (widoczne resztki szyn), by żwirową drogą (ul. Towarowa) dojść do szosy - drogi nr 234. Tutaj koniecznie dodatkowo trzeba pójść szosą w prawo (na zachód) około 250 m, by dostać się do rzeki Wierzycy i ulokowanej nad nią elektrowni wodnej Brodzkie Młyny. Wariant trasy prowadzi szosą (ul. Gniewskie Młyny) na wschód, mijając po 200 m z lewej budynek dawnej stacyjki kolejowej Brodzkie Młyny. Po 600 m w Gniewskich Młynach ze znajdującą się po prawej kolonią dawnych domków robotników folwarcznych pozostawienie szosy i zakręt w lewo na północ, by drogą gruntowa przecinając ponownie torowisko dostać się w rejon nowej zabudowy Gniewa z osiedlem Tarasy Wierzycy i drogi, później ulicy, Leśnej w Gniewie, którą prowadzi szlak (km szlaku 77,5).

2.Przez południowe obrzeża Gniewa - 1,2 km

Przy budynku dawnej gazowni (km szlaku 78,3) odejście w prawo w gruntową ulicę Kolejową i nią na południe i południowy wschód obrzeżami miasta i jednocześnie skrajem doliny Wierzycy. Dalej wzdłuż śladów torowiska do dawnej stacji kolejowej - budynku z początku XX wieku. Dalej przejście na drugą stronę drogi nr 91 - ulicy Ignacego Krasickiego a potem w lewo ulicą Tadeusza Kościuszki z kilkoma ciekawszymi budynkami do skrzyżowania z ulicą Gdańską, którą prowadzi szlak (km szlaku 79,5).

Szczegółowe mapy

Ślady trasy szlaku (do pobrania):

• Odcinek środkowowierzycki: Ślad szlaku GPX; Ślad szlaku KML
• Odcinek starogardzko-pelpliński: Ślad szlaku GPX; Ślad szlaku KML
• Odcinek dolnowierzycki: Ślad szlaku GPX; Ślad szlaku KML

Komunikaty i informacje

• informacja nr 254 - o wycieczce ze szlakiem Rzeki Wierzycy
• informacja nr 221 - o uzupełnieniu oznakowania informacyjnego na szlakach pieszych w regionie gdańskim w roku 2022
• informacja nr 206 - o wycieczce na szlaku Rzeki Wierzycy
• Informacja nr 152 - o możliwości poznania fragmentu szlaku Rzeki Wierzycy
• Informacja nr 55 - o nowym fragmencie szlaku Rzeki Wierzycy.
• Informacja nr 51 - o wycieczce na szlaku Rzeki Wierzycy.

Fotogaleria

odcinek środkowowierzycki	odcinek starogardzo - pelpliński	odcinek dolnowierzycki

Historia szlaku

Szlak Rzeki Wierzycy powstał w roku 2005 w ramach budowy lokalnej sieci szlaków pieszych Ziemi Gniewskiej. Sieć ta została opracowana i poprowadzona w odpowiedzi na inicjatywę i przy współudziale ówczesnych gminnych władz samorządowych, głównie z Gniewa reprezentowanego przez burmistrza Bogdana Badzionga. Sieć ta obejmowała także część szlaku Dolnej Wisły oraz szlaki Lasów Dębińskich i Opaleński. Początkowo szlak Rzeki Wierzycy obejmował trasę miedzy Pelplinem a Gniewem. Był to odcinek dolnowierzycki planowanego dłuższego szlaku mającego wieść równolegle do tej rzeki.

W roku 2009 został wyznakowany przy współpracy z LOT Kociewie następny odcinek szlaku, poprzedzający w stosunku do istniejącego - dolnowierzyckiego a zaczynający się przy Leśnictwie Kochanki, przez które to miejsce przechodzi północny odcinek szlaku Jezior Kociewskich. Dalej przy wtórze LOT Kociewie odcinek ten (starogardzko-pelpliński) w następnym roku został doprowadzony do Starogardu Gdańskiego przy wykorzystaniu kawałka trasy szlaku Jezior Kociewskich. W tymże roku 2010 wytyczono kolejny dalszy fragment szlaku wiodący w górę rzeki. Była to druga część odcinka środkowowierzyckiego biegnąca od Skarszew.

W roku 2011 została wyznakowana pierwsza część tego odcinka na trasie Pogódki - okolice Skarszew.

Docelowo, w następnych etapach szlak ma być przedłużany i prowadzony dalej w kierunku źródeł rzeki.

Informacje techniczne

Wszelkie prawa zastrzezone © 2024 PTTK - Znakowane Szlaki Turystyczne Województwa Pomorskiego

Realizacja: 4mpproject.pl