Regiony szlaków pieszych

	Region Gdański
	Region Malborsko-Kwidzyński
	Region Chojnicki
	Region Słupski

Popularne szlaki piesze

	Trójmiejski
	Fortyfikacji Nadmorskich
	Nadmorski Zatokowy
	Nadmorski Bałtycki
	Kaszubski
	Wyspy Sobieszewskiej
	Kartuski
	Wzgórz Szymbarskich

Trasy międzynar. i tematyczne

	Szlak międzynarodowy E9
	Pomorska Bursztynowa Trasa Piesza AMBER
	Szlaki dla osób o szczególnych potrzebach

Inne trasy piesze

	Sopockie Szlaki Spacerowe
	Ścieżki przyrodniczo-leśne

Inne szlaki

	szlaki rowerowe
	szlaki konne

O szlakach

	Statystyka szlakowa
	Waloryzacja szlaków
	Historia szlaków
	Plany rozwojowe szlaków
	Systemy znakowania
	Znakarze

Konkurs

	Bieżące edycje
	Prawidłowe odpowiedzi
	Laureaci i ranking
	Regulamin

Zobacz na szlakach

Szlak SKARSZEWSKI

Szlak Skarszewski Sopot Kamienny Potok - Skarszewy kolor zielony długość 81,6 km

Nazwa tego szlaku podpowiada od razu, że na jego trasie są Skarszewy, nieduże ale malownicze i stare miasto na Kociewiu. Szlak faktycznie dociera z Trójmiasta na skraj Kociewia, do docelowych Skarszew. Jednakże trasa szlaku wiedzie przede wszystkim przez Pojezierze Kaszubskie, zaznajamiając z jego wysuniętą najbardziej na wschód dość mało znaną połacią. Duża część szlaku (ok. 30 km) przebiega w rejonie Trójmiasta i tu w mocno rozrzeźbionej strefie krawędziowej można natrafić na wiele dogodnych i ciekawych punktów lub miejsc widokowych.

Wśród nich wyróżnia się dobrze znany Pachołek zaopatrzony w wieżę widokową. Szlak ma swoją architektoniczną perełkę, którą jest bez wątpienia drewniany kościołek w Szczodrowie, a także kilka akcentów starożytnych. Nad każdym z dwu znanych jezior, nad które dociera szlak: Jeziorem Otomińskim i Jeziorem Przywidzkim znajdują się grodziska, ponadto trzecie - tajemnicze Gnosna - odnajdziemy na Zamkowej Górze nad Wietcisą. Ciekawy jest też odcinek nad Radunią, na którym nie tylko poznaje się urokliwy odcinek tej rzeki ale także jedną z kilku elektrowni wodnych, jakie do dziś pracują na tej rzece.(elektrownia w Łapinie). Nad Radunią także, oprócz odwiedzanych gminnych Kolbud, znajduje się Pręgowo z ciekawym, starym kościołkiem i pobliskim ujęciem wody w najstarszej części pochodzącym z II połowy XIX wieku.

Początkowy odcinek szlaku jest chętnie polecaną trasą do zwiedzania najbliższych okolic Gdańska i Sopotu. Ponieważ znajduje się on w strefie krawędziowej Wysoczyzny Pojezierza, blisko jej północno-wschodniej granicy ma nieco "górski" charakter: częste i strome podejścia, spore deniwelacje, duże stromizny. Zatem przeznaczony jest raczej dla wytrawniejszych wędrowców. Podobnie trudny a jednocześnie uciążliwy może być fragment przed Kolbudami biegnący stromym zboczem doliny Raduni. Pewne trudności może też sprawiać odcinek wiodący doliną Wietcisy.

Te dwie duże partie szlaku wykluczają jego całość jako trasy turystyki rowerowej. W okresach mokrych może być utrudnione pokonywanie odcinków przebiegających brzegami jezior Otomińskiego, Przywidzkiego i doliną Wietcisy. Trójmiejska partia szlaku obfituje w spotkania z innymi gdańskimi szlakami, stąd duża możliwość różnych wariantów tras wykorzystujących wszystkie szlaki (Kartuski, Trójmiejski, Wzgórz Szymbarskich). Między Otominem a Kolbudami można tworzyć kombinacje tras z wykorzystaniem szlaku Bursztynowego Od Skarszew możliwa jest kontynuacja wędrówki po Kociewiu czerwonym szlakiem Jezior Kociewskich (odcinek północny) względnie szlakiem Rzeki Wierzycy koloru niebieskiego ale z wykorzystaniem krótkiego odcinka szlaku czerwonego.

Przebieg i kilometraż

Opis przebiegu

odcinek północny

Szlak rozpoczyna się w Sopocie Kamiennym Potoku po zachodniej stronie przystanku SKM (km 0,00). Tutaj także mają swój początek szlaki: czerwony Wejherowski, niebieski Kartuski i czarny Do Wieży Kolibkowskiej a także sopocki spacerowy Lisów oznaczony na brązowo. Od tunelu wyjściowego kolejki szlak zielony wraz ze szlakiem Lisów zdąża w kierunku Brodwina na wprost ulicą Małopolską, podczas gdy pozostałe idą w prawo. Po 400 m na rozejściu ulic prowadzą one w prawo do widocznego w oddali kościoła pw. Zesłania Ducha Świętego . (W lewo odchodzi ulica Junaków, przy której można odnaleźć przedwojenny dom podcieniowy .) Szlak zielony okrąża kościół skajem lasu a następnie schodzi do ulicy Obodrzyców w miejscu, gdzie do niej dobija ulica Małopolska. Kieruje się w stronę Brodwina, zaraz jednak między domkami wchodzi w las. Idąc w kierunku zachodnim szlak wydostaje się na ulicę Malczewskiego i zaraz ją przecina. Następnie podchodzi na Spadzistą Górę, jednakże pozostawiając z boku jej kulminację, a potem zawróciwszy w obniżeniu zahacza o Rysie Wzgórze (po drodze dwa razy spotkanie szlaku Lisów). Z jego zbocza kierując się na zachód schodzi do Niedźwiedziego Bagna a następnie przedostaje się do Doliny Gołębiewskiej (km 2,9), dnem której biegnie ulica 23 Marca. Stąd szlak wraz z rozpoczynającym się tu sopockim szlakiem Borsuka podąża ciągle krętą leśną trasą do skrzyżowania dróg zwanego Małą Gwiazdą(km 4,1). gdzie spotyka szlak koloru czarnego Wzgórz Szymbarskich idący z Sopotu też na południe (docelowo do Sierakowic) oraz szlak Lisów. Na skrzyżowaniu szlaków - kamień sopockiego oddziału PTTK poświecony wędrowcom. Od Małej Gwiazdy szlak zielony w towarzystwie szlaku Lisów podąża "grzbietem" Poziomkowych Wzgórz niemal aż do wschodniej ich kulminacji czyli Zajęczej Góry (Zajęczego Wzgórza) i granicy rezerwatu przyrody "Zajęcze Wzgórze". Wcześniej ponad stadionem leśnym doskonały punkt widokowy na Dolny Sopot i morze z sopockim molem. Z Zajęczej Góry oba szlaki udają się na południe i schodzą do Doliny Świemirowskiej z biegnącą jej skrajem ulicą Reja (km 5,5) i dochodzącym nią od zachodu sopockim spacerowym szlakiem Saren koloru niebieskiego. Dno doliny wypełniają ogródki działkowe, których obszar wszystkie trzy szlaki przecinają wąskim przejściem. przekraczając po drodze niewielki Potok Świemirowski. Po przeciwnej stronie doliny nieopodal spływającego ze zbocza potoku Torento napotykają Dąb Esperantystów z umieszczonym obok granitowym głazem opisującym w języku esperanto intencję i czas posadzenia drzewa. Stąd już tylko zielone znaki prowadzą w górę przez las w kierunku południowo-zachodnim a nawet wręcz zachodnim. Po kilometrze wprowadzają na "grzbiet" oddzielający Dolinę Świemirowską od następnej doliny, którą płynie Potok Rynarzewski. Tędy biegnie "Droga Nadleśniczych" i prowadzi szlak niebieski Kartuski (km 6,8). Do tego węzłowego miejsca na "Drodze Nadleśniczych" dochodzi także z Doliny Świemirowskiej szlak Wzgórz Szymbarskich, który jednakże potem idzie w prawo, podczas gdy pozostałe szlaki dalej podążają w lewo. Zatem niebieskie i zielone znaki kierują na południowy wschód szeroką drogą "grzbietową". Po 400 m szlak zielony opuszcza "Drogę Nadleśniczych" w lewo, dochodzi do niewielkiej polanki, a po 300 m raptownie schodzi w prawo do zagłębienia a potem głębokiego rozcięcia, którym biegnie Leśna Droga Ludolfińska i granica między Sopotem i Gdańskiem (km 8,4). Dalej szlak krętą drogą, której trasa układa się tak, jak biegną warstwice, podąża generalnie w kierunku południowym okrążając lokalne kulminacje. Po takim "slalomie" szlak natrafia na idący z przeciwka szlak Kartuski. Teraz oba szlaki idą na południe niby siodełkiem między kulminacjami po prawej z głazowiskiem i po lewej z pomnikiem upamiętniającym Bitwę pod Oliwą w 1627 r. (Góra Kościuszki) . Później za skrzyżowaniem wykorzystując dochodzący z lewej betonowy podjazd szlaki docierają do stalowej wieży widokowej umieszczonej na kolejnej ale dość eksponowanej kulminacji, jaką jest Pachołek (km 10,2) . Z wieży widokowej roztacza się widok zarówno na Oliwę i Przymorze jak i na układ dolinny Potoku Oliwskiego i jego dopływów. Z Pachołka szlak zielony dalej ze szlakiem Kartuskim schodzi trawersującymi schodami terenowymi do ulicy Spacerowej na wysokości parkingu i Stawu Młyńskiego na Potoku Oliwskim. Tutaj oba przechodzą na drugą stronę ulicy i się rozstają. Niebieski podąża w prawo ulicą Spacerową, natomiast zielony skręca w lewo i idzie w kierunku centrum Oliwy. Po wejściu na ulicę Stary Rynek Oliwski i minięciu Młyna Oliwskiego (młyn IX) na skrzyżowaniu z ulicą Kwietną (km 10,7) udaje się ulicą tą w prawo. Po około 500 m zaraz za dawnymi domkami robotniczymi i w rejonie Dworku Młyńskiego skręca w lewo w ulicę Świerkową, by opuścić dolinę Potoku Oliwskiego. Idąc dalej doliną i ulicą Kwietną około 250 m można dojść do oryginalnej XIX-wiecznej willi z wieżyczką nazywanej często Zameczkiem Mormonów . Ulicą Świerkową szlak dociera na skraj lasu. Teraz ponownie wchodząc na teren Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego skręca w prawo a na wysokości dolinki Zaklęsy w lewo, by wspiąć się i przez najbliższe kilka kilometrów prowadzić generalnie na południe zalesioną i mocno porozcinaną krawędzią wysoczyznową. Na początek po około 400 m szlak osiąga Głowicę o wysokości 122,2 m npm, najwyższe miejsce na obszarze przykrawędziowym na terenie Gdańska. Miejsce to opuszcza w kierunku wschodnim schodząc w prawo zakosami do Zajęczej Doliny. Biegnie tu droga, którą idąc w lewo można się dostać do Polanek w okolicy Dworu IV. W zachodniej części Zajęczej Doliny znajduje się zarośnięte lasem wyrobisko dawnej cegielni, które szlak okrąża od zachodu. W ten sposób wspina się i dochodzi na skraj urwiska z widokami na dolinę. Potem zbliża się do terenu szpitala Marynarki Wojennej a następnie schodzi do kolejnego rozcięcia. Wąską Zieloną Dolinę ( km 14,4 ) zwaną też Źródlaną Doliną szlak przecina prostopadle zaraz potem wspinając się na "grzbiet", aby później zejść do następnego rozcięcia krawędzi wysoczyzny, jakim jest Samborowo (km 14,8). W tej dolinie szlak natrafia na rosnący tuż przy drodze, biegnącej północnym skrajem doliny wspaniały okaz przyrody - pomnikowe drzewo tzw. Gruby Dąb . Znaki prowadzą ścieżką przez łąkę porastającą dno doliny a potem w prawo jej południowym skrajem do drogi poprzecznej. Tu szlak opuszcza dolinę, przecina Lipnicką Drogę na przewyżeniu (w kierunku wschodnim - znakowane dojście do Głazu Borkowskiego), potem zbliżywszy się do skraju lasu, robi zwrot w prawo pod ostrym kątem i ścieżką w jarze idzie na zachód. Następnie mija skraj osiedla Niedźwiednik przy parkingu i dochodzi ponownie do Drogi Lipnickiej (km 16,3). W rejonie tym znajdowała się niegdyś osada Lipnik. Teraz szlak podąża drogą tą w lewo, by zaraz ją pozostawić i zejść do Drogi Niedźwiedziej biegnącej dnem kolejnej wąskiej dolinki, osiągając ją w miejscu, gdzie rośnie okazała rozdwajająca się sosna pomnik przyrody nr 925. W związku z drogą dolina ta bywa nazywana Niedźwiedzią Doliną, ale niekiedy też Kocim Rowem. Stąd szlak krętą trasą, która pozwala na złagodzenie skutków pokonywania wysokości, wydostaje się na skraj Szosy Brętowskiej (ulicy Słowackiego). Skręca tu w lewo i idzie wzdłuż ulicy w kierunku Brętowa a na jego skraju w rejonie przystanku komunikacji miejskiej wchodzi w prawo w las (km 18,4). Leśną trasą wśród drzew z powieszonymi krzyżami szlak zataczając łuk w lewo wychodzi na skraj Matemblewa i uli atemblewskiego sanktuarium MB Brzemiennej i Domu Samotnej Matki. Szlak jednakże tam nie dochodzi, bo minąwszy pętlę skręca w lewo skos w leśną drogę, która doprowadza do doliny potoku Strzyża, wcześniej napotkawszy znaki żółte i niebieskie szlaków Trójmiejskiego i Kartuskiego). Na brzegu potoku szlaki się rozdzielają: Trójmiejski idzie w lewo w dół potoku do Nowca, a Skarszewski i Kartuski w górę doliny potoku, z tym że zielony przed przepustem skręca w prawo (km 19,7) a niebieski przechodzi na drugą stronę potoku. Szlak Skarszewski zatem idzie w górę Strzyży jego lewym orograficznie brzegiem lecz po około 400 m przechodzi na drugą stronę. Skręca teraz w prawo i krętą, momentami bardzo wyboistą drogą, podąża w górę potoku przez teren rezerwatu przyrody Dolina Strzyży. Po około 1,2 km droga skręca w lewo i wydostaje się z doliny. Szlak wychodzi z lasu i tym samym z rezerwatu, a na zakręcie dołącza do niego z lewej szlak niebieski. Wzdłuż łąkowego boiska docierają do drogi asfaltowej, którą udają się w prawo wzdłuż wykopu z torem kolejowym. Dostają się do wiaduktu nad torami PKM i tu się rozdzielają: niebieski idzie dalej w kierunku widocznej obwodnicy trójmiasta a zielony przecina torowisko i wchodzi na teren Kiełpinka, jednej z połaci Gdańska. Szlak, zaraz skręca w lewo i ulicą Szczęśliwą dochodzi do przystanku PKM Gdańsk Kiełpinek (km 22,3). Za pętlą autobusową mając przed sobą budynek dawnej stacji kolejowej w Kiełpinku szlak skręca w prawo i idąc pod górę ciągiem pieszym wchodzi na teren osiedla Wiszące Ogrody. Na ulicy Przytulnej skręca w prawo, a na końcu tej ulicy w lewo. Schodkami terenowymi wchodzi na teren osiedla domków jednorodzinnych i tu ulicami Miłosną a potem Sympatyczną (w prawo) wydostaje się na ulicę Szczęśliwą. Teraz, szlak idzie na południe mijając po lewej Decathlon, a po prawej centrum handlowe Auchan. Na rondzie (km 23,4) podąża dalej prosto (w lewo przystanek komunikacji miejskiej), wiaduktem pokonuje trasę W-Z (aleja Armii Krajowej) i wychodzi na ulicę Kartuską. Teraz idzie tak jak ulica w lewo, a potem schodzi ścieżką nad jezioro Jasień (km 23,9) . Tutaj prowadząc brzegiem okrąża je od strony wschodniej i w sąsiedztwie ogródków działkowych wychodzi na asfaltową drogę - ulicę Źródlaną. Nią idzie: obok parkingu na zachód, potem wzdłuż obwodnicy na południowy-wschód. Po dojściu do drogi prostopadłej (ul. Stężycka) przy kładce nad obwodnicą, przekracza ją, opuszczając w ten sposób terytorium Gdańska i dostając na skraj lasów otomińskich. Zaraz za obwodnicą znajduje się tu tzw. Wróblówka (km 25,7), miejsce spotkań towarzyskich pod gołym niebem, za którą to szlak wchodzi w las. Droga utwardzona prowadzi dalej do Kiełpina Górnego (ul. Goplańska). Znaki zielone będą teraz przez najbliższe 2,5 km wieść generalnie w kierunku południowo-zachodnim, to drogami nieco główniejszymi, to mniej wyraźnymi a nawet prawie ścieżkami. Szlakowi pieszemu będzie gdzieniegdzie towarzyszył szlak rowerowy, który jednakże ostatecznie odejdzie na zachód. Po wyjściu przy potoczku na główniejszą drogę szlak skręca za przepustem w lewo i po 600 m dochodzi do Otomina oraz znajdującej się tu pętli autobusowej (km 28,4). W tym miejscu rozpoczyna się szlak Bursztynowy, który podąża, też do Kolbud ale napotkaną drogą (ul. Słoneczna) w kierunku południowo-zachodnim. Szlak zielony idzie dalej praktycznie prosto ulicą Pogodną, przez Otomin wśród istniejącej tu zabudowy mieszkalno-letniskowej. Po 300 m dochodzi z prawej droga, którą szlak przybliża się do Jeziora Otomińskiego znajdującego się w oddaleniu po prawej stronie - za ośrodkiem wypoczynkowym dawniej zakładów gazowniczych, potem Geovity obecnie w rękach prywatnych (jako hotel Otomin). Za ogródkami działkowymi przekształconymi w obszar mieszkalny rozpoczyna się las, w którym szlak po 250 m opuszcza dotychczasową drogę do Bąkowa. Idzie teraz w prawo w stronę Jeziora Otomińskiego, nad brzeg którego wkrótce dociera. Na rozdrożu (km 30,6) szlak udaje się w lewo obchodząc południową zatoczkę jeziora. W prawo bocznica szlaku może doprowadzić do grodziska . Zielone znaki szlakowe natomiast wiodą ścieżką nadjeziorną wokół jeziora i w końcu już po jego zachodniej stronie wyprowadzają z jeziornej niecki. Tu natrafiają na szlak czarny Wzgórz Szymbarskich. Znaki zielone i czarne wznoszącą się drogą o kierunku południowym doprowadzają do skrzyżowania - miejsca węzłowego szlaków (km 31,4). W miejscu tym pojawia się także szlak Bursztynowy (żółty). Szlaki zielony i żółty idą teraz krótko razem na zachód drogą a potem ścieżką powyżej niej. Po 200 m szlak żółty odchodzi w prawo a zielony wychodzi na wyraźną, mocno uczęszczaną drogę gruntowo-leśną. Ona teraz swym dość krętym biegiem wyznaczać będzie trasę szlaku zielonego przez najbliższe 2 kilometry. Po wyjściu na przecinkę, którą została poprowadzona linia energetyczna, szlak skręca w prawo i idzie równolegle do niej. Wpinając się wydostaje się na skraj lasu, a po około 500 m udaje się w lewo drogą prostopadłą, która zatacza łagodny łuk w prawo. Po około kilometrze natrafi na drogę z Sulmina do Kolbud (km 34,3) i pójdzie nią w lewo na południowy-zachód w kierunku Kolbud. Udając w prawo można dojść do Sulmina, a dużo wcześniej, bo po 150 m natrafić się na dawny cmentarz ewangelicki z niedawno odremontowaną kaplicą grobową Gralathów . Znaki zielone po 600 m doprowadzają do skrzyżowania, na którym pojawia się szlak czarny Wzgórz Szymbarskich. Szlak wiedzie dalej drogą do Kolbud zataczającą tu łuk w lewo. Około 300 m dalej szlak opuszcza ją i idąc w prawo schodzi nad Radunię. Teraz nastąpi długi odcinek prowadzący nadbrzeżną ścieżką wzdłuż Raduni i jej zbiorników. Już po około 200 m koryto rzeki się rozszerza rozlewając się w długi ale dość wąski zbiornik elektrowni w Łapinie. Jego wschodnim brzegiem po około 1,5 km szlak podchodzi do jazu i elektrowni (km 37,7) . Po drugiej stronie znajduje się Łapino (Dolne). Następnie prowadzi wzdłuż kanału wylotowego, przedziera się przez zagajnik. Wkrótce kanał rozlewa się w kolejny ale dużo mniejszy zbiornik zamknięty jazem (Kolbudy I). Jego brzegiem szlak wiedzie przez następny kilometr. Przy jazie , za którym następuje rozdzielenie wód kanału i rzeki szlak idzie krótko wzdłuż kanału i zaraz porzuca dolinę rzeki, by wspiąć się najpierw ścieżką później drogą a potem przez las dojść do używanej już wcześniej drogi z Sulmina do Kolbud. Teraz skręca w prawo i po 500 m dochodzi na skraj lasu. Tym samym dostaje się do Kolbud i tu idzie ulicą Wojska Polskiego, która doprowadza do szosy gdańskiej (droga nr 221) czyli ulicy Wybickiego. Przy ładnym ryglowym budynku skręca w prawo, przekracza wkrótce kanał , za którym z lewej z ulicy Topolowej dołącza szlak żółty Bursztynowy. Oba szlak mijają położony po lewej kościół i dochodzą do ronda (km 41,2), z którego w prawo prowadzi droga do Przyjaźni a w lewo ulica Polna. Tutaj kończy się północny odcinek szlaku Skarszewskiego.

odcinek południowy

Odcinek południowy szlaku zaczyna się w Kolbudach na ulicy Wybickiego (szosa gdańska). Tutaj też można znaleźć znaki szlaku Bursztynowego biegnącego z Otomina do Pruszcza Gdańskiego. Na rondzie w rejonie kościoła pw. św. Floriana (km 41,2) szlak skręca w lewo w ul. Polną. W tę stronę też prowadzi szlak żółty, ale na najbliższych rozstajach szlaki się rozchodzą. Żółty idzie w prawo ul. Leśną, a zielony dalej Polną w lewo do małego akwenu Zbiornika Kolbudzkiego zwanego też Jeziorem Bielkowskim. Tutaj podąża jego północnym brzegiem do kładki nad ciekiem łączącym oba zbiorniki . Przechodzi na drugą stronę i teraz idzie na południe obok boisk a potem ponownie ulicą Polną, wśród wielu nowych budynków zabudowy jednorodzinnej. W końcu dochodzi do lasu, skręca na południe i schodzi w dolinę Raduni. Przecina leśną drogę, na której spotyka znany żółty szlak Bursztynowy i razem z nim schodzi nad rzekę, by stalową kładką przejść na jej drugą stronę. Szlaki wydostają się z lasu, i wyraźną drogą wchodzą do wsi Pręgowo w jej części będącej dawniej Pręgowem Dolnym. Nie zmieniając kierunku (na południe) szeroką ścieżką przecinają tor nieczynnej linii kolejowej Pruszcz Gd. - Kartuzy (z lewej był przystanek Pręgowo Gdańskie - widać pozostałości wiaty) i dalej prowadzą ul. Brzozową mijając z prawej szkołę podstawową. Potem obok XIV wiecznego kościoła pw. Bożego Ciała na rondzie z krzyżem pośrodku szlak żółty skręca w lewo, a zielony wiedzie dalej tą asfaltową ulicą Bukowskiego. Na najbliższym skrzyżowaniu (km 43,3) szlak skręca w prawo skos w ul. Strażacką. Idąc dalej ulicą Bukowskiego można dojść do tutejszego cmentarza, na którym znajduje się kilka starych mogił a także grób profesora Bolesława Bukowskiego , zasłużonego naukowca, wybitnego znawcy żelbetu. Ulicą Strażacką szlak idzie w południową część wsi (dawne Pręgowo Górne) a potem skręca w prawo w ulicę Wodociągową. Przecina nieduży lasek i osiąga poprzeczną drogę, w którą skręca ponownie w prawo. Po dojściu do rozwidlenia szlak udaje się w lewo i w ten sposób opuszcza wieś Pręgowo. Droga wiedzie dolinką; po lewej zaczyna się las, a z prawej na łąkach pojawiają się studnie ujęć wody pitnej dla Gdańska (km 44,2). Dalej szlak krętą leśną drogą biegnącą pod górę dochodzi do poprzecznej przecinki, na której skręca w lewo. Zaraz potem przecina szeroki trakt i następnie biegnie drogami leśnymi, by po niecałym kilometrze wyjść na szosę prowadzącą do Buszków (km 47,2). Tutaj szlak skręca w lewo i zaraz przed brzegiem lasu opuszcza szosę udając się wyraźną drogą w prawo. Teraz nastąpi dość długi odcinek leśny szlaku prowadzący zmienną i zawiłą trasą ale cały czas zdecydowanie w kierunku zachodnim. Po około 3,5 km szlak w rejonie skraju lasu wychodzi na skrzyżowanie dróg w kolonii Zalesie Przywidzkie (km 50,9). Tutaj skręca w lewo (poruszając się w prawo dochodzi się do Jodłowna). Po krótkiej partii bezleśnej z sąsiedztwem stawów i luźnej zabudowy (po prawej) szlak idąc cały czas na południe przecina występy lasu i następnie prowadzi już zdecydowanie jego skrajem. Po prawej mija w oddali budynki wsi Pomlewo i trafia na szeroką drogę (km 52,1). Przecina ją i dalej prowadząc na południe trawiastą, leśną drogą wychodzi na dużą polanę, gdzie są ślady dzikiego sadu. Wreszcie szlak pozostawia las i dociera do miejscowości , należącej do Koziej Góry. Obok budynku dawnej szkoły obecnie wykorzystywanego na cele rekreacyjne wydostaje się na drogę poprzeczną (km 53,2) i skręca w prawo. Teraz szlak tym traktem wiedzie przez wieś, mija pojedyncze zabudowania gospodarskie ale i o charakterze letniskowym, stawek, stary cmentarzyk ewangelicki, dawne siedliska. Wreszcie znaki wprowadzają w las i stopniowo opadającą drogą przywodzą do obniżenia, w którym znajduje się Jezioro Przywidzkie. Szlak w pobliżu wydzielonego miejsca do odpoczynku z parkingiem leśnym dochodzi do wyraźnej drogi nadjeziornej (km 55,0), którą prowadzi czerwony szlak rowerowy. Tutaj skręca ostro w lewo i wygodną drogą wiedzie brzegiem jeziora na wschód. Po 650 m opuszcza tę drogę i skręca w prawo, by pozostawać nad jeziorem i obejść jego wschodni kraniec. Następne 2 km trasy szlaku przebiegają dalej w pobliżu jeziora, początkowo na zachód, a następnie na południe. Po wyjściu na łąkę rozciągającą się na przedłużeniu zatoki jeziora (za nią zalesiony półwysep z grodziskiem ) szlak skręcając ostro w lewo opuszcza dotychczasową drogę i pozostawia szlak rowerowy (który doprowadza do Przywidza)(km 57,6). Też w stronę Przywidza a dokładnie do grodziska, wiedzie oznaczona zielono ścieżka dojściowa. Teraz leśnymi drogami szlak pójdzie w kierunku wschodnim, najpierw zdecydowanie pod górę. Później dochodzi do wyraźnej drogi i skręca na niej w lewo. Wiedzie ona na wschód a następnie stopniowo zmienia kierunek na południowo-wschodni. Początkowy jej leśny charakter zmienia się, bowiem droga wchodzi między nieużytki i zaraz pojawiają się pierwsze domy wsi Miłowo i zakład betoniarski Wobet. Tak szlak wydostaje się na na utwardzoną drogę a potem asfaltową szosę z Trzepowa do Mierzeszyna (droga nr 233), na której udaje się w lewo. Po około 300 metrach, przed zwartą zabudową wsi (przystanek PKS, sklep) szlak opuszcza szosę (km 59,5) i skręca w prawo na mało czytelną drogę gruntową biegnącą na południe. Idzie nią wspinając się do niewielkiej kulminacji, z której rozciąga się widok na okolicę, a potem do zabudowań około kilometra. Tu skręca w lewo i starą trawiastą drogą obok pola dochodzi do skraju lasu. Teraz szlak skręca w prawo i wzdłuż lasu brzegiem pola dociera do drogi, która wyłania się z lasu. Drogą tą łukiem w prawo szlak dochodzi do pozostałości Dzierżkowa (km 61,7). Zaraz potem za nikłym potoczkiem i za jeziorkiem kieruje się na południe i wchodzi w las. Nasza droga nieco się wijąc w dolince z potokiem staje się szerszym traktem - droga pożarową. Po około kilometrze szlak schodzi z tej drogi w przecinkę prowadzącą bardziej na południowy-wschód. Teraz wykorzystując kilka przecinek - dróg międzyoddziałowych po kilku zakrętach wydostaje się w pobliżu Olszanki na asfaltową szosę, którą jest droga nr 226 z Pruszcza Gdańskiego (km 64,4). Przecina ją tylko i dalej dość skomplikowaną trasą idzie na południowy wschód zmierzając do skraju tego kompleksu leśnego. Tu osiąga ukośną drogę, którą idąc w prawo przez pola obok samotnych zabudowań doprowadza do szosy i wsi Drzewina . Teraz szlak skręca w lewo a na skrzyżowaniu przy kapliczce (km 66,4) podąża brukiem w prawo, by minąć dalszą zabudowę wsi m.in. z prawej budynek starej szkoły , a następnie z lewej zespół nowej szkoły, wykorzystywanej obecnie na Leśną Szkołę Przygody "Neptun". Szlak wychodzi z Drzewiny i podąża doliną Rutkownicy (widok) trzymając się dalej wyraźnej drogi wiodącej ogólnie na południowy-zachód. Po wejściu w las mija polanę z samotnym domem - wybudowanie Pikuty (km 68,0) następnie z lewej, nieco w dole jeziorko (widok). Po przecięciu jaru potoku szlak opuszcza las i polną drogą wiedzie w kierunku widocznych zabudowań. Wchodzi w południowo-wschodni skraj wsi Nowy Wiec, przecina asfaltową szosę (km 69,9) i na pobliskim rozwidleniu wybiera lewą odnogę. Znaki prowadzą teraz do Szczodrowa wygodną drogą, niebawem wchodzącą w las. Potem droga wiedzie wśród nieużytków a następnie ponownie w lesie. Po przecięciu doliny Rutkownicy (km 71,1) szlak biegnie między polami i w końcu schodzi do wsi Szczodrowo. We wsi szlak skręca w lewo (km 72,4), a za zabytkowym, drewnianym kościołem pw. św. św. Szymona i Judy Tadeusza w prawo. Utwardzoną drogą - początkowo asfaltową, a potem z płyt betonowych - idzie na południe i opuszcza Szczodrowo. Wkrótce dociera w pobliże doliny Wietcisy i teraz podąża w prawo a po 500 m w lewo, by zejść na dno doliny i niemal nad rzekę (km 74,8). Następnie trawiastą drogą udaje się na wschód mając po prawej stronie za łąkami Wietcisę [fot 39]. Dnem doliny szlak będzie prowadził ponad 3 km, trochę brzegiem lasu, trochę zarastającymi łąkami. Po około kilometrze dolina mocno się zwęzi, jej zbocza się nieco wypiętrzą, a rzeka znajdzie się jakby w miejscu przełomowym. Po prawej stronie za rzeką widać zalesioną Górę Zamkową kryjącą grodzisko. W końcu szlak wychodzi na niewielki zbiornik wodny, wydaje się, że powstały w dawnym wyrobisku, i okrąża go z prawej strony. Potem wydostaje się na szosą prowadzącą do Skarszew (ul. Gdańska) i skręca w prawo. Wykorzystując szosę pokonuje Wietcisę (km 79,0) i ok. 400 m za mostem osiąga Wolny Dwór (km 79,4). Wchodzi na teren wsi udając się w prawo. Przecina ją i za rozdrożem (km 79,9) trzymając się wygodnej drogi wchodzi do Skarszew. Przy samotnych zabudowaniach skręca w lewo i dalej podąża ulicą Drogowców, zrazu gruntową później asfaltową. Po przecięciu toru nieczynnej linii kolejowej do Pszczółek idzie ulicą Młyńską i Dworcową, mijając komin mleczarni i dawną kaplicę cmentarną, by na placyku przed dawnym budynkiem stacji kolejowej zakończyć swój bieg (km 81,6). Obok znajduje się dworzec autobusowy PKS. Tu zaczyna się odcinek północny szlaku czerwonego Jezior Kociewskich do Starogardu Gdańskiego.

Komunikaty i informacje

• Komunikat nr 60 - o utrudnieniu na szlaku Skarszewskim w Lesie Oliwskim
• Komunikat nr 55 - o utrudnieniach na szlaku Skarszewskim pod Szczodrowem
• informacja nr 244 - o wycieczce ze szlakiem Skarszewskim
• informacja nr 205 - o wycieczce na szlaku Skarszewskim po nowemu
• informacja nr 204 - o zmianie trasy szlaku Skarszewskiego pod Skarszewami
• informacja nr 194 - o czwartej wycieczce na szlaku Skarszewskim
• informacja nr 189 - o trzeciej wycieczce na szlaku Skarszewskim
• Informacja nr 186 - o pierwszej wycieczce na szlaku Skarszewskim
• Informacja nr 106 - o rozbudowie oznakowania informacyjnego szlaków Gdańska.
• Informacja nr 86 - o wycieczkach na szlaku Skarszewskim.
• Informacja nr 67 - o zagospodarowaniu szlaków pieszych na Kociewiu.
• Informacja nr 45 - o wycieczce na szlaku Skarszewskim.
• Informacja nr 30 - o zmianach na szlakach w lasach otomińskich.

Komunikacja

Fotogaleria

odcinek północny	odcinek południowy

Informacje techniczne

Wydawnictwa

Opracowany w 2023 roku ilustrowany folder-ulotka pod tytułem "LEŚNĄ KRAWĘDZIĄ Z OLIWY DO MATEMBLEWA" prezentujący prawie cały gdański odcinek szlaku Skarszewskiego właśnie z Oliwy - do Matemblewa, jego trasę i wybrane miejsca także w otoczeniu w ramach WYCIECZEK SZLAKAMI PIESZYMI MIASTA GDAŃSKA. Opracowany dzięki wsparciu Urzędu Miejskiego w Gdańsku. Wspomniana seria wydawnicza jest kontynuacją wydawanej wcześniej, zatytułowanej WYCIECZKI SZLAKAMI PIESZYMI REGIONU GDAŃSKIEGO. W treści foldera informacje krajoznawcze, turystyczne, zdjęcia oraz mapa terenu szlaku i okolic. W celu pobrania pliku pdf z folderem należy kliknąć na widok jego strony tytułowej.

Wszelkie prawa zastrzezone © 2025 PTTK - Znakowane Szlaki Turystyczne Województwa Pomorskiego

Realizacja: 4mpproject.pl