Regiony szlaków pieszych

	Region Gdański
	Region Malborsko-Kwidzyński
	Region Chojnicki
	Region Słupski

Popularne szlaki piesze

	Trójmiejski
	Fortyfikacji Nadmorskich
	Nadmorski Zatokowy
	Nadmorski Bałtycki
	Kaszubski
	Wyspy Sobieszewskiej
	Kartuski
	Wzgórz Szymbarskich

Trasy międzynar. i tematyczne

	Szlak międzynarodowy E9
	Pomorska Bursztynowa Trasa Piesza AMBER
	Szlaki dla osób o szczególnych potrzebach

Inne trasy piesze

	Sopockie Szlaki Spacerowe
	Ścieżki przyrodniczo-leśne

Inne szlaki

	szlaki rowerowe
	szlaki konne

O szlakach

	Statystyka szlakowa
	Waloryzacja szlaków
	Historia szlaków
	Plany rozwojowe szlaków
	Systemy znakowania
	Znakarze

Konkurs

	Bieżące edycje
	Prawidłowe odpowiedzi
	Laureaci i ranking
	Regulamin

Zobacz na szlakach

Szlak WDZYDZKI

Szlak Wdzydzki Gołuń - Wiele kolor czarny długość 19,8 km

Jeden z krótszych szlaków regionu gdańskiego przebiegający w południowo-zachodniej jego części na terenie Wdzydzkiego Parku Krajobrazowego. Spełnia rolę łącznika między dwoma dłuższymi trasami przebiegającymi w tej części województwa. Przede wszystkim wiąże on między innymi dwa główne szlaki kaszubskie: regionu gdańskiego i regionu chojnickiego, oba oznaczone kolorem czerwonym, w ten sposób tworząc trasę o znaczeniu ponadregionalnym.

Szlak w zasadzie monotematyczny, ale nie monotonny. Zgodnie z nazwą, jezioro Wdzydze stanowi zasadniczy motyw całej trasy; w pierwszej części jest to wschodnie ramię - jezioro Gołuń; dalej Wielka Woda. Szlak okrąża ten zespół jeziorny od południowego-wschodu niemal całkowicie w leśnej scenerii. Las ten to porastające równinę sandrową Bory Tucholskie – dominujący składnik krajobrazu Wdzydzkiego Parku Krajobrazowego. W środku trasy jest inny element dodatkowo uzasadniający nazwę szlaku - wieś Wdzydze obecnie Tucholskie, niegdyś bliższe dużo mniej znane od tych dalszych czyli teraz tylko Wdzydz – do niedawna Kiszewskich. Bardzo ciekawe jest Wiele, gdzie kończy się szlak, a to ze względu na malownicze położenie i miejscową Kalwarię.

Szlak niezbyt trudny, ale w części południowej (Borsk wybudowania - Knieja) dość uciążliwy. Na tym odcinku praktycznie nie nadaje się do uprawiania turystyki rowerowej. Niemal na całej trasie możliwości kąpieli lub też tylko zamoczenia nóg, czy to na terenie kąpielisk przy ośrodkach wypoczynkowych czy też w wielu innych dogodnych miejscach.

Ze względu na długi i dość kłopotliwy dojazd (z Trójmiasta) szlak polecany jest raczej do pokonywania w całości lub w ramach wielodniowych wędrówek sąsiednimi szlakami. A połączeń z nimi ich kilka - przede wszystkim na punktach końcowych: w Gołuniu i we Wielu. Są to szlaki Kaszubski, Kręgów Kamiennych i Izydora Gulgowskiego w węźle gołuńskim. 

We Wielu natomiast szlak Wdzydzki łączy się ze szlakiem Rzeki Zbrzycy i szlakiem Kaszubskim im. Juliana Rydzkowskiego.

Przebieg i kilometraż

Opis przebiegu

Początek szlaku czarnego znajduje się w Gołuniu na skrzyżowaniu dróg przy kempingu (km 0,0). Tutaj rozpoczyna się też szlak: czerwony Kaszubski, który ostatecznie zaprowadzi do Sierakowic. Tędy przebiegają także szlaki: zielony Kręgów Kamiennych z Sierakowiec do Czarnej Wody oraz  odcinek  olpuski szlaku niebieskiego im. Izydora Gulgowskiego. Szlak czarny wraz ze szlakami niebieskim i zielonym kieruje się na południe asfaltową drogą wiodącą w kierunku jeziora Gołuń hotelu "Gołuń". Niebawem drogę tę opuszcza i skręca w lewo na wyraźną drogę gruntową prowadzącą między zabudową letniskową. Po dojściu do poprzecznej drogi częściowo wyłożonej płytami prefabrykowanymi szlak skręca w prawo. Po lewej stronie zza drzew prześwituje jez. Stryjek. Po dojściu do rozdroża (km 0,8), na którym w lewo skos odchodzi szlak niebieski, szlak czarny wraz z zielonym skręca w prawo. Idą wzdłuż ogrodzeń letniskowej zabudowy a następnie zataczają łuk w lewo (na wprost widać jezioro Gołuń). Dalej oba szlaki wiodą drogą, która biegnie powyżej skarpy nadjeziornej i mijają położone nad jeziorem pole biwakowe. Na znajdującym się tu rozdrożu kierują się w wyraźniejszą drogę lewą i po około 300 m przecinają asfaltową szosę Olpuch - Wiele (km 2,2). Zaraz za szosą się rozchodzą: szlak czarny skręca w prawo na drogę, wiodącą równolegle do szosy, podczas gdy szlak zielony idzie dalej prosto nad jezioro Chądzie. Zatem znaki czarne prowadzą drogą na południowy-zachód, z której widać koniec jeziora Chądzie . Droga ta przechodzi w ścieżkę przyjeziorną i wyprowadza szlak na szosę. Następnie szlak opuszcza szosę (w pobliżu przystanek PKS) i skręca w prawo skos na ścieżkę, wiodącą krótko pobliżem szosy. Na skrzyżowaniu dróg, idzie w prawo i teraz podąża krętą trawiastą drogą, na trasie której przecina drogę do zabudowania Kruszyna (w prawo). Wkrótce osiąga wyraźny, szeroki trakt, którym dalej wiedzie ogólnie w kierunku zachodnim. Po około 2 km szlak wychodzi na śródleśną polanę, na której znajduje się samotny dom należący do miejscowości Zabrody (km 6,0) . Skręca tu w lewo i ponownie wchodzi w las. Po 200 m przecina leśny dukt, stanowiący granicę gmin Kościerzyna - Karsin a na najbliższym skrzyżowaniu dróg skręca w prawo i trzymając się krętej nieco, ale wyraźnej drogi zmierza na zachód, potem na południowy-zachód w kierunku jeziora Wdzydze. Po wyjściu z lasu szlak skręca w lewo nad jezioro i do miejscowości Lipa. Wśród zabudowań na rozdrożu (km 7,7) skręca w lewo (droga dalej prosto wiedzie do kompleksu wypoczynkowego Półwysep Lipa ulokowanego na jeziornym półwyspie) i wyraźną drogą wykonuje łuk w prawo obchodząc mocno wcinającą się w ląd zatoczkę. Niebawem wchodzi w las i na jego skraju opuszcza szeroką drogę zmierzającą do Wdzydz Tucholskich. Wykorzystuje teraz ścieżkę, która wiedzie powyżej krawędzią skarpy nadjeziornej i wkrótce wkracza między zabudowę letniskową. Szlak opuszcza las i schodzi nad zatoczkę jeziora Wdzydze. Później zaczyna się wspinać i wchodzi między pierwsze domy wsi Wdzydze Tucholskie. Droga wiedzie wzdłuż krawędzi skarpy przyjeziornej i przecina wieś omijając położony niżej półwysep z wewnętrznym jeziorkiem Pomarczyn. Na trasie w rejonie baru "Pod Brzozami" skrzyżowanie (km 9,7), z którego idąc w lewo można dojść do przystanku PKS. Szlak mija ostatnie zabudowania Wdzydz Tucholskich i wiedzie teraz skrajem lasu. Opuszcza drogę i idącą w prawo skos ścieżką, zbliża się do brzegu jeziora. Później wchodzi między ośrodki wczasowe zlokalizowane nad jeziorem w miejscowości Borsk, czego dowodem jest pojawiający się na początku pomost widokowy nad przystanią jachtową. Następnie szlak wiedzie betonowym chodnikiem i zbliża się niemal do samego brzegu jeziora Wdzydze. Są tu kolejne pomosty i kąpielisko a z lewej powyżej skarpy Ośrodek Wczasów Rodzinnych "Jasnochówka" (km 11,1). Ta część Borska nosi nazwę Jasnochówka; jest tu też w pobliżu przystanek PKS o tej samej nazwie. Szlak wiedzie dalej drogą gruntową mniej więcej na południe wzdłuż brzegu jeziora mijając z lewej bar i kilka domów w Jeziornej, a także sezonową smażalnię ryb "Wda". Kładką przechodzi nad Wdą (km 12,0), która z prawej strony ma swój wypływ z jeziora . Za rzeką nadal prowadzi wśród letniskowej zabudowy między innymi obok położonego po prawej stronie Ośrodka Wczasowego "Czarnowodzianka" (km 12,3). Ta część Borska nosi nazwę Czarnowodzianka. Nie zmieniając kierunku, czyli idąc dalej na południe przez las, choć oddalając się od jeziora, które tu przechodzi w zwężającą się zatokę, szlak mija urocze oczko wodne. Na najbliższym skrzyżowaniu dróg biegnie w prawo a później opuszcza drogę idąc w prawo skos ścieżką, by dojść do stawku, przy którym skręca w prawo. Teraz szlak wiedzie drogą w kierunku zachodnim i w końcu dochodzi ponownie nad jezioro Wdzydze. Znajduje się tu ono sporo poniżej skarpy nadjeziornej. Szlak skręca w lewo i prowadzi teraz dłuższy odcinek ścieżką powyżej brzegu jeziora. Po dojściu do jaru omija go łukiem w lewo i niebawem wychodzi na skraj lasu. Dalej ścieżka wiedzie wzdłuż skraju lasu w kierunku południowo - zachodnim i wychodzi na obszerną polanę, z której roztacza się widok na jezioro. Teraz szlak prowadzi przez las ścieżką biegnącą na zachód bezpośrednio nad brzegiem jeziora. Szlak opuszcza zadrzewioną zatokę Przydół kończącą jezioro Wdzydze i wchodzi w głęboką dolinkę na jej przedłużeniu.

Wiedzie przez łąki w kierunku północno-zachodnim a potem zachodnim wzdłuż zarośniętego cieku (mijanego po prawej stronie) płynącego w kierunku jeziora. Przy grupie drzew szlak skręca w prawo i przekraczając łąkę wspina się na wysoką skarpę i wychodzi na polną drogę. Teraz podąża w lewo w kierunku Przytarni. Przy pierwszych zabudowaniach tej wsi skręca ponownie w lewo i asfaltem przechodzi przez nią. Przy figurze Matki Boskiej na skrzyżowaniu w centrum wsi (km 16,9) szlak podąża w lewo drogą do Kliczków. Po około 200 m przy krzyżu szlak skręca w prawo i dalej biegnie szeroką, gdzieniegdzie utwardzoną drogą w kierunku Wiela. Droga początkowo wspina się i w swej kulminacji pozwala dostrzec pozostawione jezioro Wdzydze i pobliskie Wiele. Na dalszej swej trasie mija nieduże laski, oczka wodne i zagłębienia powstałe w wyniku eksploatacji kruszywa. Szlak stopniowo zbliża się do wsi, której górujący nad zabudową kościół widoczny jest od dłuższego czasu. Wreszcie wchodzi do Wiela na ulicę Pocztową; ona doprowadza do ulicy Kościerskiej a ta do Głównej . Na tej centralnej ulicy Wiela w pobliżu przystanku PKS kończy się szlak czarny (km 19,8). Tutaj także znajdują się początkowe znaki szlaków: niebieskiego Rzeki Zbrzycy dochodzącego nad jezioro Witoczno i czerwonego Kaszubskiego im. Juliana Rydzkowskiego prowadzącego do Chojnic.

Fotogaleria

Historia szlaku

Szlak Wdzydzki w obecnej formie pojawił się w roku 1978, jednakże jego początków trasowych należy szukać dużo wcześniej. Od połowy lat pięćdziesiątych funkcjonował oznaczony kolorem czerwonym szlak Kaszubski Wczasowy, wykorzystywany jako trasa dla grup wędrownych. Rozpoczynał się on w Charzykowach (później w Chojnicach) a kończył na stacji kolejowej Olpuch Wdzydze, w końcowym odcinku od Wiela biegnąc wschodnią stroną jeziora wdzydzkiego między innymi przez Wdzydze Tucholskie i Lipę. Dalej szlak po przeprawie w Zabrodach od Wdzydz Kiszewskich podążał przez Gołuń do stacji. Był to szlak w znamienitej części na terenie ówczesnego województwa bydgoskiego północnym odcinkiem wkraczając tylko na teren województwa gdańskiego i z tego względu zarządzany przez bydgoskie PTTK.  Szlak wczasowy miał kontynuację w innej części szlaku kaszubskiego (gdańskiego) prowadzącego od Gołubia do Kamienicy Królewskiej. Na odcinku miedzy Olpuchem Wdzydze a Gołubiem (stacja Gołubie Kaszubskie) był przewidywany przejazd koleją. Jednakże już wkrótce szlak ten został doprowadzony do Wdzydz Kiszewskich. W ten sposób połączył się z istniejącym tam już szlakiem czerwonym i go w sposób naturalny zaanektował.

Szlak Kaszubski południowy później nazwany imieniem Rydzkowskiego z przeprawą przez jezioro nie był zbyt wygodny zatem z czasem szlak ten poprowadzono południowym brzegiem jeziora do Gołunia. Ta niejasna sytuacja styku dwóch szlaków czerwonych była nie do zaakceptowania z chwilą, gdy po reformie administracyjnej w 1976 roku cały obszar jezior wdzydzkich znalazł się w województwie gdańskim i końcowy  odcinek szlaku Rydzkowskiego (od Wiela) został przekazany gdańskiemu PTTK. Pomysłem na jej rozwiązanie było wprowadzenie samodzielnego szlaku łącznikowego koloru czarnego, który porządkując sprawę jednocześnie wykorzystywał trasę części  szlaku Kaszubskiego południowego. Szlak Wdzydzki rozpoczynał się na stacji kolejowej Olpuch Wdzydze i potem do Gołunia szedł razem ze szlakiem Kaszubskim północnym a dalej z niewielkimi korektami dawną trasą drugiego szlaku do Wiela.

W roku 2002, gdy likwidowano węzeł szlaków na stacji Olpuch Wdzydze, przeniesiono jego początek do Gołunia.
W następnych latach trasa szlaku ulegała pewnym drobnym modyfikacjom na odcinku biegnącym brzegiem jeziora wdzydzkiego (Wielkiej Wody), których główną przyczyną była rozwijająca się zabudowa letniskowa. W roku 2016 szlak został przeprowadzony przez Przytarnię, by w nowy, możliwy sposób, obejść południowy kraniec jeziora, co nieco wydłużyło trasę szlaku.

Informacje techniczne

Wszelkie prawa zastrzezone © 2024 PTTK - Znakowane Szlaki Turystyczne Województwa Pomorskiego

Realizacja: 4mpproject.pl