Szlak Ziemi Tczewskiej im. Romana Klima
Szlak przebiegający w całości we wschodniej części Kociewia niemalże wyłącznie na terenie powiatu tczewskiego, co uzasadnia nazwę szlaku. Trasa jego generalnie biegnie z północy na południe
penetrując zachodnie rubieże ziemi tczewskiej w taki sposób, by zawitać do wielu ciekawych zakątków i miejsc. Został nazwany imieniem Romana Klima, zasłużonego nie tylko dla Tczewa, Wisły
i Kociewia krajoznawcy i muzealnika, nota bene pomysłodawcy trasy.
 
Szlak rozpoczyna się Tczewie, bo jakże by jego trasa mogła pominąć stolicę powiatu. Drugim najbardziej znaczącym miastem na trasie jest Pelplin - siedziba biskupstwa i miejsce wspaniałej
bazyliki ale od niedawna także miejsce pobytu Jana Pawła II i stąd istnienie Jego góry (papieskiej).
Na uwagę zasługują również bardzo stare osady: Lubiszewo - w pradziejach książęce oraz Rajkowy – niegdyś cysterskie, obie wsie, występujące na północnym odcinku szlaku, z cennymi
ceglanymi kościołami.
Na trasie szlaku nie brakuje terenów leśnych i wód, głównie w części południowej. Będzie spotkanie z Wierzycą i jej dopływami Węgiermucą i Janką oraz jeszcze bardziej na południe wędrówka
brzegiem jeziora Smarzewskiego. Właśnie tam w głębi lasów będzie można odnaleźć urokliwie położone leśniczówki: Bukowiec, Bielawki, Dębowo.
 
Szlak długi i stosunkowo trudny bowiem niejednokrotnie przemierza tereny dość słabo skomunikowane, stąd często konieczność dodatkowych dojść. Odnosi się to szczególnie do dalszej,
południowej części szlaku położnej miedzy Pelplinem a Smętowem Granicznym. W przypadku korzystania z własnego środka lokomocji rozwiązanie problemu nieco ułatwia autostrada, którą szlak
przecina kilkakrotnie. Z siecią województwa i regionu - innymi szlakami Kociewia powiązany w kilku miejscach: przede wszystkim na krańcach w Tczewie
(szlaki Kociewski, Dolnej Wisły
Motławski) i w Smętowie Granicznym Szlak Jański
a także w Pelplinie (szlak Rzeki Wierzycy). Ponadto od leśnictwa Dębowo odchodzi na wschód szlak do Małej Karczmy, docelowo mający
powiązać tę trasę ze szlakami gniewskimi. W zasadzie w całości nadaje się dla turystyki rowerowej.
 
Przebieg i kilometraż
| TCZEW PKP | 0,0 | 74,3 |
| TCZEW Malinowo, skrzyżowanie | 1,5 | 72,8 |
| TCZEW Kanał Młyński | 2,3 | 72,0 |
| TCZEW Suchostrzygi, tory | 2,5 | 71,8 |
| Motława | 3,2 | 71,1 |
| SZPĘGAWA, skrzyżowanie | 5,7 | 68,6 |
| STANISŁAWIE, kapliczka | 8,2 | 66,1 |
| LUBISZEWO, kościół | 9,3 | 65,0 |
| Jezioro Rokickie Duże, rozdroże | 11,0 | 63,3 |
| ŚLIWINY, skrzyżowanie | 13,0 | 61,3 |
WAĆMIEREK, szosa ( Starogardzka )
| 15,9 | 58,4 |
| WAĆMIEREK, Kasztanowa | 16,5 | 57,8 |
| WAĆMIERZ, Chemiczna | 18,5 | 55,8 |
| Leśniczówka Bukowiec | 21,3 | 53,0 |
| Brzeźno las, skrzyżowanie | 24,3 | 50,0 |
RAJKOWY, kościół
| 28,6 | 45,7 |
PELPLIN, stacja kolejowa
| 34,4 | 39,9 |
| PELPLIN, rondo | 35,1 | 39,2 |
| BIELAWKI, szosa, PKS | 38,6 | 35,7 |
| dolina Węgiermucy, droga do Grabowca | 41,8 | 32,5 |
| droga Leśn. Bielawki - Smoląg | 44,0 | 30,3 |
| NOWA CERKIEW, wybudowanie | 46,2 | 28,1 |
| OLSZE, skrzyżowanie | 48,1 | 26,2 |
| Grabowo las, skrzyżowanie | 50,5 | 23,8 |
| Leśniczówka Borkowo, szosa | 51,9 | 22,4 |
| droga Borkowo - Kierwałd | 54,2 | 20,1 |
| KIERWAŁD, skrzyżowanie | 55,5 | 18,8 |
| PIŁA, Janka, | 56,6 | 17,7 |
| GĄSIORKI wybudowanie | 57,5 | 16,8 |
| LIPIA GÓRA, rozdroże wsch. | 60,5 | 13,8 |
| linia kolejowa Tczew - Bydgoszcz | 62,3 | 12,0 |
| WIELKIE WYRĘBY, dwór | 63,7 | 10,6 |
| Jez. Smarzewskie, brzeg wsch. | 65,9 | 8,4 |
| Leśn. Dębowo | 70,3 | 4,0 |
| CZERWIŃSK | 71,6 | 2,7 |
| LUCHOWO, szosa | 72,5 | 1,8 |
| SMĘTOWO GRANICZNE, PKP | 74,3 | 0,0 |
Szczegółowe mapy
Ślady trasy szlaku ( do pobrania ):
Szczegółowa trasa szlaku na mapie turystycznej (mapa-turystyczna.pl)
Komunikaty i Informacje
Fotogaleria
Historia szlaku
Szlak Ziemi Tczewskiej im. Romana Klima powstał około roku 2000 z inicjatywy Starostwa Powiatowego w Tczewie we współpracy tczewskim Klubem Wędrówki i Przygody TRAMP, który wyznaczył go
w terenie. Początkowo nie był szlakiem PTTK-owskim, choć były wykorzystywane oznaczenia szlaku pieszego PTTK i co zaskakujące - popularyzowano go w zasadzie jako szlak rowerowy. Szlak
rozpoczynał się w Tczewie a kończył w Opaleniu i swą trasą starał się odwzorowywać granice powiatu tczewskiego, czyli prowadzić najbliżej jak się da jego zachodnich i południowych obrzeży.
Powstanie tego szlaku było poniekąd związane z reformą administracyjną kraju z 1999 r., w wyniku której powstały powiaty. Wówczas pojawiła się potrzeba, by w ten sposób czyli poprzez
wyznakowanie szlaku zaznaczyć istnienie powiatu tczewskiego.
Sposób poprowadzenia szlaku od początku budził wiele kontrowersji, a co ciekawe uwagi dotyczące jego trasy trafiały do PTTK. Rozpoczął się dyskurs, jak szlak Ziemi Tczewskiej powinien się
wpisywać w sieć szlaków turystyki pieszej regionu gdańskiego, bowiem nie bardzo istniejące trasy uwzględniał. Ponadto pojawiły się inne problemy. Budowa autostrady A2 mocno skomplikowała
możliwości korzystania ze szlaku na odcinku południowym, gdzie szlak przecinał jej planowaną trasę wielokrotnie.
Ostatecznie szlak w roku 2005 został przejęty przez PTTK. Wówczas podjęto na nim prace renowacyjno-korekcyjne, których celem było całkowite odnowienie szlaku oraz wprowadzenie koniecznych
zmian trasy. Przede wszystkim miały one na celu nawiązanie do sieci istniejących szlaków pieszych PTTK na Kociewiu. W związku z tym w roku 2006 zmieniono odcinek końcowy szlaku, by powiązać
go ze szlakami gniewskimi. Miejscem końcowym został węzeł szlaków w Rakowcu przy zajeździe Gniewko. W dalszych pracach i korektach uwzględniono niektóre zgłaszane uwagi oraz skorelowano
przebieg szlaku z trasą powstającej autostrady i możliwościami jej przecinania. Wobec powyższego w kolejnych latach wprowadzono zmiany w rejonie Bielawek i Kierwałdu oraz w Pelplinie i
Szpęgawsku.
W roku 2006 ustawiono wspólne tablice szlakowe: w Tczewie - z innymi tutejszymi szlakami (Kociewskim i Dolnej Wisły) a w Pelplinie i Rakowcu (przy zajeździe Gniewko) - ze szlakami okolic Gniewa.
Jesienią 2011 roku na szlaku w 8 miejscach, w tym na początku i na końcu, zostały ustawione nowe drogowskazy szlakowe.
Natomiast w roku 2019, gdy szlaki kociewskie ponownie były odnawiane przez PTTK, ostatecznie zmieniono kłopotliwy odcinek trasy między Waćmierkiem a Waćmierzem, gdzie szlak prowadził drogą
prywatną, która na dodatek z biegiem czasu została zlikwidowana.Nieco później okazało się, że podobny problem pojawił się na końcówce szlaku nad Jeziorem Rakowieckim, gdzie po pierwsze
wiatrołomy i gęste zarośla a po drugie ogrodzenie prywatnej posiadłości aż do brzegu jeziora nie pozwoliły obejść akwen od strony północnej. Także dość problematyczne komunikacyjnie, jeśli
chodzi o komunikację publiczną, miejsce zakończenia zdecydowały o radykalne zmianie i przebudowie trasy szlaku w jego końcowej partii. W roku 2022 szlak od Jeziora Smarzewskiego poprowadzono
bezpośrednio przez lasy do Leśniczówki Dębowo i stamtąd na zachód przez Luchnowo do Smętowa Granicznego, gdzie szlak się znalazł swój kres. W Smętowie Granicznym przy stacji kolejowej
i zostały ustawione znaki informacyjne (tablica i drogowskaz). Podobnie przy leśniczówce w Dębowie (drogowskaz), skąd w kierunku Jeziora Rakowieckiego poprowadzono szlak pomocniczy.
Informacje techniczne
| oznaczenie kodowe szlaku | |
| |
PM-1541z |
| ranga szlaku | regionalny |
| położenie administracyjne szlaku | miasto i gmina Tczew, gmina Subkowy, miasto i gmina Pelplin, gminy Morzeszczyn, Smętowo Graniczne i Gniew
|
| położenie turystyczne szlaku | szlaki regionu gdańskiego
|
grupa szlaków Kociewia i Borów Tucholskich
|
| administrator terenów leśnych szlaku | Nadleśnictwo Starogard: leśnictwa: Swarożyn, Bukowiec, Bielawki, Borkowo, Dębowo
|
| jedn. org. PTTK nadzorująca szlak / opiekun | Pomorskie Porozumienie Oddziałów PTTK w Gdańsku
Oddział Regionalny PTTK Gdańsk, ul. Ogarna 72
tel. 58-3011488 - Pomorska Komisja Turystyki Pieszej |
| ostatnie odnawianie szlaku | 2019: odcinek Tczew - Lipia Góra |
2022 - odcinek Lipia Góra - Smętowo Graniczne
|
| wyposażenie szlaku w znaki informacyjne | drogowskazy i tablice: Pelplin PKP, Pelplin katedra,
ustawione w 2009 roku
2022: drogowskaz przy Leśniczówce Dębowo, drogowskaz i tablica w Smętowie Gr.
|
| dokumentacja szlaku | |
| ostatnie zmiany przebiegu | 2007: zmiana przebiegu na odcinku końcowym od Jez. Smarzewskiego
2008: zmiany w rejonie Bielawek i Kierwałdu
2009: zmiany w Szpęgawie i w Pelplinie
2019 - zmiana na odcinku Waćmierek - Waćmierz
2022- zmiana na odcinku Jez. Smarzewskie - Rakowiec (Gniewko)/zmiana miejsca końca szlaku z Rakowca na Smętowo Graniczne
|
| planowane i projektowane zmiany przebiegu |
zmiana na odcinku Stanisławie - Lubiszewo
zmiana na odcinku Tczew - Szpęgawa
Pelplin: szlak dojściowy do Góry Jana Pawła II lub zmiana przebiegu
|
| inne | |
|
