Szlak ZIEMI TCZEWSKIEJ IM. ROMANA KLIMA
Szlak przebiegający w całości we wschodniej części Kociewia niemalże wyłącznie na terenie powiatu tczewskiego, co uzasadnia nazwę szlaku. Trasa jego generalnie biegnie z północy na południe penetrując zachodnie rubieże ziemi tczewskiej w taki sposób, by zawitać do wielu ciekawych zakątków i miejsc. Został nazwany imieniem Romana Klima, zasłużonego nie tylko dla Tczewa, Wisły i Kociewia krajoznawcy i muzealnika, nota bene pomysłodawcy trasy.
 
Szlak rozpoczyna się Tczewie, bo jakże by jego trasa mogła pominąć stolicę powiatu. Drugim najbardziej znaczącym miastem na trasie jest Pelplin - siedziba biskupstwa i miejsce wspaniałej bazyliki ale od niedawna także miejsce pobytu Jana Pawła II i stąd istnienie Jego góry (papieskiej).
Na uwagę zasługują również bardzo stare osady: Lubiszewo - w pradziejach książęce oraz Rajkowy – niegdyś cysterskie, obie wsie, występujące na północnym odcinku szlaku, z cennymi ceglanymi kościołami.
Na trasie szlaku nie brakuje terenów leśnych i wód, głównie w części południowej. Będzie spotkanie z Wierzycą i jej dopływami Węgiermucą i Janką oraz jeszcze bardziej na południe wędrówka brzegami jezior: Smarzewskiego i Rakowieckiego. Właśnie tam w głębi lasów będzie można odnaleźć urokliwie położone leśniczówki: Bukowiec, Bielawki, Dębowa.
 
Szlak długi i stosunkowo trudny bowiem niejednokrotnie przemierza tereny dość słabo skomunikowane, stąd często konieczność dodatkowych dojść. Odnosi się to szczególnie do dalszej, południowej części szlaku położnej miedzy Pelplinem a Smętowem Granicznym. W przypadku korzystania z własnego środka lokomocji rozwiązanie problemu nieco ułatwia autostrada, którą szlak przecina kilkakrotnie. Z siecią województwa i regionu - innymi szlakami Kociewia powiązany w kilku miejscach: przede wszystkim na krańcach w Tczewie (szlaki Kociewski, Dolnej Wisły) oraz w Rakowcu (szlaki Opaleński i Lasów Dębińskich) ale także w Pelplinie (szlak Rzeki Wierzycy) czy też w Smętowie Granicznym (szlak Jański). W zasadzie w całości nadaje się dla turystyki rowerowej.
 
Przebieg i kilometraż
| TCZEW PKP | 0,0 | 77,8 |
| TCZEW Malinowo, skrzyżowanie | 1,6 | 76,2 |
| TCZEW Suchostrzygi, tory | 2,6 | 75,1 |
| Motława | 3,3 | 74,5 |
| SZPĘGAWA, skrzyżowanie | 5,8 | 72,0 |
| STANISŁAWIE, kapliczka | 8,2 | 69,6 |
| LUBISZEWO, kościół | 9,4 | 68,4 |
| ŚLIWINY, skrzyżowanie | 13,2 | 64,6 |
WAĆMIEREK, szosa ( Starogardzka )
| 16,1 | 61,7 |
| WAĆMIEREK, Kasztanowa | 16,6 | 61,2 |
| WAĆMIERZ, szosa | 18,3 | 59,5 |
| Leśniczówka Bukowiec | 21,5 | 56,3 |
| Brzeźno las, skrzyżowanie | 24,8 | 53,0 |
RAJKOWY, kościół
| 29,2 | 48,6 |
PELPLIN, stacja kolejowa
| 35,0 | 42,8 |
| PELPLIN, rondo | 35,7 | 42,1 |
| BIELAWKI, szosa, PKS | 39,2 | 38,6 |
| dolina Węgiermucy, droga do Grabowca | 42,4 | 35,4 |
| droga Leśn. Bielawki - Smoląg | 44,6 | 33,2 |
| NOWA CERKIEW, wybudowanie | 46,8 | 31,0 |
| OLSZE, skrzyżowanie | 48,7 | 29,1 |
| Grabowo las, skrzyżowanie | 51,1 | 26,7 |
| Leśniczówka Borkowo, szosa | 52,5 | 25,3 |
| droga Borkowo - Kierwałd | 54,8 | 23,0 |
| KIERWAŁD, skrzyżowanie | 56,1 | 21,7 |
| PIŁA, Janka, | 57,2 | 20,6 |
| GĄSIORKI wybudowanie | 58,1 | 19,7 |
| LIPIA GÓRA, rozdroże wsch. | 61,0 | 16,8 |
| linia kolejowa Tczew - Bydgoszcz | 62,8 | 15,0 |
| WIELKIE WYRĘBY, rozdroże | 63,7 | 14,1 |
| Jez. Smarzewskie, brzeg wsch. | 66,5 | 11,3 |
| SMĘTOWO GRANICZNE, PKP | 69,7 | 8,1 |
| SMARZEWO, skrzyżowanie | 71,4 | 6,4 |
| DĘBOWO, leśniczówka | 73,5 | 4,3 |
| BIELICA, skrzyżowanie | 75,5 | 2,3 |
| Jez. Rakowieckie, brzeg pn. | 77,0 | 0,8 |
| RAKOWIEC, zajazd, szosa | 77,8 | 0,0 |
Szczegółowe mapy
Ślady trasy szlaku ( do pobrania ):
Komunikaty i Informacje
Fotogaleria
Historia szlaku
Szlak Ziemi Tczewskiej im. Romana Klima powstał około roku 2000 z inicjatywy Starostwa Powiatowego w Tczewie we współpracy tczewskim Klubem Wędrówki i Przygody TRAMP, który wyznaczył go w terenie. Początkowo nie był szlakiem PTTK-owskim, choć były wykorzystywane oznaczenia szlaku pieszego PTTK i co zaskakujące - popularyzowano go w zasadzie jako szlak rowerowy. Szlak rozpoczynał się w Tczewie a kończył w Opaleniu i swą trasą starał się odwzorowywać granice powiatu tczewskiego, czyli prowadzić najbliżej jak się da jego zachodnich i południowych obrzeży.
Powstanie tego szlaku było poniekąd związane z reformą administracyjną kraju z 1999 r., w wyniku której powstały powiaty. Wówczas pojawiła się potrzeba, by w ten sposób czyli poprzez wyznakowanie szlaku zaznaczyć istnienie powiatu tczewskiego.
Sposób poprowadzenia szlaku od początku budził wiele kontrowersji, a co ciekawe uwagi dotyczące jego trasy trafiały do PTTK. Rozpoczął się dyskurs, jak szlak Ziemi Tczewskiej powinien się wpisywać w sieć szlaków turystyki pieszej regionu gdańskiego, bowiem nie bardzo istniejące trasy uwzględniał. Ponadto pojawiły się inne problemy. Budowa autostrady A2 mocno skomplikowała możliwości korzystania ze szlaku na odcinku południowym, gdzie szlak przecinał jej planowaną trasę wielokrotnie.
Ostatecznie szlak w roku 2005 został przejęty przez PTTK. Wówczas podjęto na nim prace renowacyjno-korekcyjne, których celem było całkowite odnowienie szlaku oraz wprowadzenie koniecznych zmian trasy. Przede wszystkim miały one na celu nawiązanie do sieci istniejących szlaków pieszych PTTK na Kociewiu. W związku z tym w roku 2006 zmieniono odcinek końcowy szlaku, by powiązać go ze szlakami gniewskimi. Miejscem końcowym został węzeł szlaków w Rakowcu przy zajeździe Gniewko. W dalszych pracach i korektach uwzględniono niektóre zgłaszane uwagi oraz skorelowano przebieg szlaku z trasą powstającej autostrady i możliwościami jej przecinania. Wobec powyższego w kolejnych latach wprowadzono zmiany w rejonie Bielawek i Kierwałdu oraz w Pelplinie i Szpęgawsku.
W roku 2006 ustawiono wspólne tablice szlakowe: w Tczewie - z innymi tutejszymi szlakami (Kociewskim i Dolnej Wisły) a w Pelplinie i Rakowcu (przy zajeździe Gniewko) - ze szlakami okolic Gniewa.
Jesienią 2011 roku na szlaku w 8 miejscach, w tym na początku i na końcu, zostały ustawione nowe drogowskazy szlakowe.
Natomiast w roku 2019, gdy szlaki kociewskie ponownie były odnawiane przez PTTK, ostatecznie zmieniono kłopotliwy odcinek trasy między Waćmierkiem a Waćmierzem, gdzie szlak prowadził drogą prywatną, która na dodatek z biegiem czasu została zlikwidowana.
Informacje techniczne
| oznaczenie kodowe szlaku | |
| |
PM-1541z |
| ranga szlaku | regionalny |
| położenie administracyjne szlaku |
miasto i gmina Tczew, gmina Subkowy, miasto i gmina Pelplin, gminy Morzeszczyn, Smętowo Graniczne i Gniew
|
| położenie turystyczne szlaku |
szlaki regionu gdańskiego
|
grupa szlaków Kociewia i Borów Tucholskich
|
| administrator terenów leśnych szlaku |
Nadleśnictwo Starogard Gdański: leśnictwa: Swarożyn, Bukowiec, Bielawki, Borkowo, Debowo
|
| jedn. org. PTTK nadzorująca szlak / opiekun |
Pomorskie Porozumienie Oddziałów PTTK w Gdańsku
Oddział Regionalny PTTK Gdańsk, ul. Ogarna 72
tel. 58-3011488 - Pomorska Komisja Turystyki Pieszej |
| ostatnie odnawianie szlaku |
2007: odcinek Lipia Góra - Rakowiec (Gniewko) |
2019: odcinek Tczew - Lipia Góra
|
| wyposażenie szlaku w znaki informacyjne |
drogowskazy i tablice: Pelplin PKP, Pelplin katedra,Smętowo Gr. PKP,
ustawione w 2009 roku
|
| dokumentacja szlaku |
|
| ostatnie zmiany przebiegu |
2007: zmiana przebiegu na odcinku końcowym od Jez. Smarzewskiego
2008: zmiany w rejonie Bielawek i Kierwałdu
2009: zmiany w Szpęgawie i w Pelplinie
2019 - zmiana na odcinku
Waćmierek - Waćmierz
|
| planowane i projektowane zmiany przebiegu |
zmiana na odcinku Stanisławie - Lubiszewo
Pelplin: szlak dojściowy do Góry Jana Pawła II lub zmiana przebiegu
|
| inne |
|
|
